Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 20-03-2019

Bora (valwind)

betekenis & definitie

Bora (valwind) - is de naam van een drogen, kouden en hevigen valwind, die aan de Dalmatische kust voorkomt, speciaal in den winter, wanneer hij soms dagen en weken achtereen waait. De richting is N.O. tot O.N.O., de hevigste vormen heeten borino, de zwakste boraccio.

Hij waait met korte, hevige stooten, welke een snelheid van 50 tot 60 m per sec. bereiken en met hun enorme kracht groote schade kunnen aanrichten. Bij groote hevigheid verstuiven de stooten het zeewater op de kammen der door hen opgejaagde golven, waardoor een fijne nevel (fumaria genaamd) ontstaat. De b. ontstaat, wanneer in het achterland een barometrisch maximum heerscht en de koude lucht van de door randgebergten omgeven gedeelten, speciaal het Karst-plateau, naar een barometrisch minimum op de warme Adriatische Zee toestroomt. De b. vertoont zijn bijzonder karakter vnl. in de onderste luchtlagen, meest is hij op 1 000 m hoogte belangrijk verzwakt. Achter de bergkammen is hij niet bemerkbaar en in zee is de b. niet ver te bemerken, doch nabij de kust en vooral tusschen de eilanden is hij voor de scheepvaart zeer hinderlijk en gevaarlijk.

De komst van den b. wordt aangekondigd door een eigenaardige wolkvorming, die men bij de Föhnwinden steeds aantreft. Bij fraai weder ziet men cumuluswolken vormen, welke met uitzondering van enkele wolkenflarden, die van tijd tot tijd afscheuren doch snel verdampen, als het ware aan de bergruggen kleven, tot ze vandaar naar beneden storten. De koude wind wordt bij het dalen warmer en is op de oppervlakte der zee slechts zelden onder het vriespunt. Een soortgelijke wind als de b. komt ook aan de N.O. kust der Zwarte Zee voor; te Noworossiisk is bij het heerschen van dezen wind de temperatuur echter veel lager, tengevolge van het zeer koude achterland, vanwaar deze valwind afkomstig is. Analoge verschijnselen als bij den b. komen ook op de Noorsche kust voor.

Wissmann.

< >