Bevolkingsstatistiek - een onderdeel der bevolkingsleer, houdt zich bezig met het in getallen weergeven van de bevolking, zoowel wat betreft het aantal als de hoedanigheid, hetzij van de geheele aarde, hetzij van een politiek of geographisch begrensd gebied. Hierbij vallen in hoofdzaak te onderscheiden:
1° De stand der bevolking op bepaalde tijdstippen, onderscheiden naar den leeftijd, het geslacht, den burgerlijken staat, godsdienst, nationaliteit, dichtheid der bevolking op een bepaalde oppervlakte (bijv. per km2), enz. De voornaamste bronnen hiertoe zijn de met geregelde tusschenpoozen plaatshebbende volkstellingen. Wil men daartusschen het aantal inwoners, aanwezig in een land op 31 December van een willekeurig jaar, bepalen, dan wordt het aantal inwoners op 31 December van het voorafgaande jaar vermeerderd (event. verminderd) met het verschil tusschen geboorte en sterfte (geboorte-overschot) en het verschil tusschen het aantal personen, dat zich in dat land heeft gevestigd en het aantal, dat is vertrokken (vestigingsoverschot).
2° De loop of de beweging der bevolking, omvattende de veranderingen in het bevolkingsbeeld, ontstaan door a) geboorte (nataliteit), sterfte (mortaliteit), huwelijk (nuptialiteit); en b) vestiging (immigratie) en vertrek (emigratie) gedurende bepaalde tijdvakken. De hiertoe benoodigde gegevens worden in hoofdzaak ontleend aan de bevolkingsregisters (van den Burgerlijken Stand) en in landen, waar geen Burgerlijke Stand van staatswege is ingevoerd, aan de kerkelijke registers.
3° De physieke, intellectueele, economische en sociale toestand van de bewoners van een land.
Voor het cijfermateriaal in dit overzicht is in hoofdzaak gebruik gemaakt van de gegevens van het Office Permanent de L’Institut International de la Statistique, van het Ned. Centraal Bureau voor de Statistiek en van de officieele Belgische Statistische gegevens.
In het staatje „Verdeeling naar het geslacht” ontbreken de gegevens van Roemenië, China, het grootste gedeelte van de inlandsche bevolking van Afrika, verschillende staten van Centraal- en Zuid-Amerika, benevens enkele kolonies en bezittingen.
Over de geheele wereld worden meer kinderen van het mannelijk dan van het vrouwelijk geslacht geboren; de sterfte in de eerste levensjaren is echter procentsgewijze onder de jongens grooter dan onder de meisjes. Bevolkingsstatistiek II. Verdeeling van de bevolking der wereld naar het geslacht (omstreeks 1930).
Werelddeelen Mannen Vrouwen Totaal Aantal vrouwen per 1 000 mannen Europa 225.591.000 240.781.000 466.372.000 1.067 Amerika 107.583.000 105.900.000 213.483.000 984 Afrika 28.459.000 29.547.000 58.006.000 1.038 Azië 301.818.000 289.259.000 591.077.000 958 Australië 4.450.000 4.181.000 8.631.000 940 Totaal 667.901.000 669.668.000 1.337.569.000 1.003 III. Oppervlakte en bevolking der verschillende landen (omstreeks 1930).
EUROPA Landen Oppervlakte in km2 Bevolking In duizendtallen Op één km2 Albanië 27.538 1.003 36,5 453 5 11,5 België 30.444 8.129 267,0 Bulgarije 103.146 6.825 57,4 Danzig 1.951 408 215,3 Denemarken 42.931 3.551 82,7 Duitschland 468.705 64.104 137,2 292.695 39.363 134,5 75.997 7.522 99,0 14.986 5.059 337,6 Wurttemberg 19.508 2.616 134,1 47.549 1.107 23,9 388.217 3.634 9,4 Frankrijk 550.986 41.835 75,9 Griekenland 130.199 6.205 48,5 G r o o t-B rittanniëen Noor d-I e r 1 a n d 245.820 46.147 187,7 Engeland en Wales 151.106 39.607 264,4 80.064 4.884 60,5 Noord-Ierland 13.563 1.257 91,7 Gibraltar 5 17 3.358,8 Anglo-Normandische eil 194 90 464,0 Isle of Man 572 60 105,4 Malta (Gozo en Comino inbegrepen) 316 233 736,8 (Vervolg) Landen Oppervlakte in km2 Bevolking In duizendtallen Op één km2 Hongarije 93.026 8.684 93,3 Ierland (vrijstaat) 68.893 2.972 42,8 Italië 310.137 41.146 132,7 Letland 65.792 1.900 28,9 Lichtenstein 159 10 64,2 Litauen 65.658 2.340 42,5 Luxemburg 2.586 285 116,9 San Marino 61 13 213,3 Monaco 21 25 1.187,0 Nederland 34.225 7.920 231,4 Noorwegen 323.971 2.811 8,7 Oostenrijk 83.843 6.704 80,2 Polen 388.390 30.737 79,1 Portugal 91.948 6.655 72,4 Roemonië 294.244 18.026 61,2 Rusland (Europeesch) 4.479.292 108.053 24,1 Saargebied 1.881 770 414,7 Spanje 605.204 22.761 45,1 Tsjecho-Slowakije 140.446 14.726 104,9 Turkije (Europeesch) 23.976 1.041 43,4 Vatikaanstad 0,44 0,64 1.452,3 Joego Slavië 248.665 13.931 53,4 Ijsland 102.819 106 1,0 Zweden 448.439 6.120 13,7 Zwitserland 41.295 4.067 98,5 AMERIKA Landen Oppervlakte in km2 Bevolking In duizendtallen Op één km2 Argentinië 2.978.590 11.193 3,8 Bolivia 1.332.808 2.973 2,2 Brazilië 8.511.189 40.273 4,7 Chili 751.605 4.271 5,7 Columbia 1.160.220 7.851 6,1 Costa Rica 58.000 504 8,9 Cuba 114.524 3.608 31,6 Dominicaansche Republiek 50.070 1.022 20,4 Ecuador 873.844 2.500 2,9 Guatémala 109.724 2.005 19,5 Haïti 28.676 1.631 80,2 Honduras 114.672 701 7,4 Mexico 1.969.154 16.404 8,3 Nicaragua 118.453 638 6,3 Panama 74.622 467 6,3 Paraguay 418.722 844 2,0 Peru 1.378.360 6.147 4,5 Salvador 34.126 1.438 49,8 Uruguay 186.926 1.850 9,9 Venezuela 912.050 3.157 3,5 Ver. Staten van Noord-Amerika Overig grondgebied der V e r. Staten: 7.841.422 122.775 15,7 Alaska 1.519.171 69 0,04 Virginische eil. (Amer. gedeelte) 345 22 63,8 Kanaalzone Panama 1.422 40 27,8 Porto Rico 8.899 1.544 173,5 Bevolking (Vervolg) Landen Oppervlakte in km3 In duizendtallen Op één km3 Britsche Dominions en kolonies: 10.567.825 12.411 Barbados 430 170 396,2 Bermuda-eil 49 32 628,9 Canada 9.556.842 9.795 1,0 New Foundland en Labrador 712.579 271 0,4 Br. Guyana 213.747 310 1.3 Br. Honduras 22.268 51 2,3 Bahama-eilanden 11.406 61 5,2 Falkland-eil 11.960 3 0,3 Wind-eilanden 1.336 185 138,7 Benedenwindsche Eilanden 1.836 124 67,4 Jamaica 11.526 994 86,3 Caïm-eilanden 271 6 21,6 Caicos-eilanden 430 5 11,6 Trinidad en Tabago 5.145 403 78.4 Deensche kolonie:
Groenland 2.170.000 14 0,007 Fransche. kolonies: 93.005 522 Guadeloupe c.a 1.780 243 136,5 Fransch Guyana 90.000 47 0,5 Martinique 985 228 231,3 St. Pierre et Miquelon 240 4 16,8 Nederlandsch Overzeesch gebied: 141.695 215 Curaçao c.a 1.044 66 63,0 Suriname 140.651 149 1,1 Bevolkingsstatistiek (Vervolg) Landen Oppervlakte in km2 Bevolking In duizendtallen Op één km2 Tanganjikagebied (mandaat) 968.856 4.770 4,9 Togo (mandaat) 33.773 188 5,6 Z. Afrikaansche Unie 1.225.619 8.014 6,6 Kaapkolonie 717.528 3.106 4,0 Natal (incl. Zoeloeland) 91.409 1.672 18,3 Oranje-Vrijstaat 128.619 749 5,9 Transvaal 286.140 2.487 8,7 Zuid-West-Afrika (mandaat) 834.997 268 0,3 Zanzibar en Pemba 2.642 222 84,0 Spaansche kolonies:
Noord-Afrika 213 51 240,4 Spaansch Guinee 26.630 118 4,4 Marokko (Sp. Zone) 21.800 744 34,1 Rio de Oro 285.000 20 0,1 Fransche kolonies: 9.983.600 36.307 Fr. Equatoriaal Afr 2.370.000 3.130 1,3 Algerië 2.195.087 6.066 2,7 Marokko 420.000 4.894 11,7 Tunis 125.130 2.160 17,3 Fr. West-Afrika 3.749.200 13.542 3,6 Kameroen (mandaat) 431.320 1.879 4,4 Fr.
Somalikust 22.000 86 3,9 Madagaskar c.a 609.753 3.621 5,9 Réunion 2.400 187 77,8 Togo (mandaat) 52.000 743 14,3 Italiaansche kolonies: 2.109.000 2.352 Erythrea 119.000 614 4,3 Cirenaïca 600.000 235 0,4 Tripolis 900.000 673 0,6 It. Somaliland 490.000 1.031 2,1 Portugeesche kolonies: 2.068.319 8.434 Angola 1.255.775 4.182 3,3 Port. Guinee 36.125 344 9,5 Kaap-Verdische eil 3.928 148 37,8 Mozambique 771.547 3.701 4,8 Sao Thomé en Principe 944 59 62,6 AZIË Landen Oppervlakte in km2 Bevolking In duizendtallen Op één km2 Afghanistan 650.000 12.000 18,5 Arabië (Nedjed, Hedjaz, Yemes, Oman en Koveit) . 2.600.000 10.000 3,9 Bhotan 62.000 250 4,8 China 1) 10.162.849 445.000 2) 43,8 Irak 301.756 2.849 9,4 Japan (het eigenlijke Japan) 381.932 64.444 168,7 Korea 220.741 21.056 86,9 Formosa 35.974 4.594 123,4 Sakhaline (Japansch gedeelte) 36.090 295 8,2 Kouan Founy 3.739 1.328 321,6 Nepal 140.000 5.600 40,0 Perzië 1.627.000 9.000 5,5 Rusland (Az.) 16.696.895 38.977 2,3 Siam 618.162 11.506 22,1 Turkije (Az.) 738.761 12.608 17,1 1) Het in deze opgave inbegrepen Mandsjoerije meet: 1.146.348 km2 met 16.700.000 inw., de prov. Jehol 174.313 km2.
2) Dit aantal is volgens een in 1929 door M. Warren H. Chen gemaakte schatting.
(Vervolg) Landen Oppervlakte in km2 Bevolking In duizendtallen Op één km2 Britsche kolonies: 6.106.312 364.291 Br. Indië 4.677.025 351.400 75,1 Br. N. Borneo 80.288 294 3,6 Broenei 6.475 29 4,5 Ceylon 65.608 5.479 83,5 Cyprus 9.283 349 37,6 Straits Settlements 4.142 1.134 273,8 Malaka-protectoraten:
gefedereerde 71.239 1.562 21,9 niet gefedereerde 59.193 1.252 21,1 Hongkong c.a 1.010 1.076 106,5 Palestina (mandaat) 23.316 1.035 44,4 Serawak 108.733 600 5,5 Trans-Jordanië (mandaat) 300 — Bezittingen der Ver. Staten:
Filippijnen 296.296 12.859 43,4 Fransche kolonies: 942.535 22.821 Indische Nederzettingen 513 273 532,3 Indo-China 740.400 20.500 27,7 Syrië en Libanon (mandaat) 200.000 2.047 10,2 Cheikh Said-land 1.622 1 0,6 Italiaansche kolonies:
Eilanden in de Egeesche Zee 2.531 118 46,7 Nederlandsch-Indië: 1.898.838 60.732 Java en Madoera 132.657 41.720 318,1 Overige bezittingen 1.766.181 19.012 10,7 Portugeesche kolonies: 22.809 1.140 Port. Indië 3.806 532 139,8 Macao 14 157 11.194,8 Timor en Kambing 18.989 451 23,7 AUSTRALIË Landen Oppervlakte in km2 Bevolking In duizendtallen Op één km2 Britsche Dominions, kolonies,etc.: 8.609.855 9.166 Australië 7.706.168 6.476 0,8 Nauru (mandaat) 22 2,5 113,6 Nieuw-Guinee (mandaat) 238.274 459 1,9 Norfolk-eil 34 1 29,4 Papoea-gebied 234.493 276 1,2 5,6 Nieuw-Zeeland 267.832 1.506 Cook-eilanden c.a 759 15 19,3 West-Samoa (mandaat) 2.934 44 16,0 Fidji-eil. en Rotoema 19.266 178 9,3 Gilbert- en Ellice-eilanden 466 30 66,3 Salomons-eilanden 37.812 150 4,0 Tonga . 1.010 28 27,4 Grondgebied en bezittingen der Ver. Staten: 17.324 397 Guam 534 19 34,7 Hawaii 16.596 368 22,2 Amer. Samoa 194 10 51,8 Fransche kolonies: 34.651 292 Fransche Nederzettingen 3.998 36 7,9 Nieuw Caledonië c.a 18.653 196 2,8 Nieuwe Hebriden 12.000 60 5,0 Japansch Mandaatgebied:
eilanden 2.149 70 32,4 IV. Loop der bevolking In Europa.
32 i) in 1927; 2) in 1926.
Landen Huwelijken per 1 000 inwoners Levend geborenen per 1 000 inwoners Sterfte beneden 1 jaar op 100 levend geb. Totale sterfte per 1 000 inwoners gemidd.
1908-13 1930 gemidd.
1908-13 1930 gemidd.
1908-13 1930 gemidd.
1908-13 1930 België 7,9 8,8 23,4 18,6 13,9 9,3 15,6 13,2 Bulgarije 8,0 9,2 38,4 30,6 15,8 13,6 24,2 16,8 Denemarken 7,3 8,2 27,2 18,7 10,3 8,2 13,3 10,8 Duitschland 7,8 8,7 29,6 17,5 16,7 8,4 16,6 11,1 Estland 7,3 8,0 25,1 17,4 — 10,0 18,4 14,9 Finland 6,2 6,9 29,6 21,0 11,5 9,8 16,07 16,0 Frankrijk Gr. Britt. en Ierland. 7,8 8,3 19,6 18,1 12,4 7,8 18,2 15,7 Engeland en Wales 7,6 7,9 25,0 16,3 8,0 6,0 14,1 11,4 Schotland 6,7 6,9 26,4 19,5 9,2 8,3 15,6 13,3 Noord-Ierland — — — 20,8 6,8 — 13,8 Vrijstaat Ierland 4,8 4,6 22,4 19,8 9,3 6,8 16,7 14,1 Griekenland — 6,9 — 30,9 — 10,11) 16,2 Hongarije 8,9 8,8 34,3 25,4 20,0 15,2 22,9 15,5 Italië 7,7 7,2 32,4 26,2 14,5 12,5 20,4 13,8 Letland — 9,0 — 19,8 — 9,0 — 14,2 Litauen — 7,8 — 27,4 — 15,4 — 15,9 Luxemburg 9,2 9,0 21,6 21,3 9,7 9,1 13,1 12,9 Noorwegen 6,1 6,6 25,8 17,4 6,8 5,5 13,5 10,4 Nederland 7,4 7,9 28,6 23,0 10,8 6,1 13,6 9,1 Oostenrijk 7,6 7,7 26,1 16,8 19,6 10,6 19,6 13,6 Polen 9,7 — 32,8 — 15,11) 16,8 Portugal 6,9 7,7 34,6 32,8 16,0 14,4 20,5 18,8 Roemenië 9,2 9,2 41,4 35,0 19,9 18,4 25,7 19,4 Rusland (Europeesch) 8,7 10,42) 30,8 — — 18,32) 35,1 21,32)
Spanje 7,0 7,6 32,1 29,0 15,3 11,7 22,8 17,3 Tsjecho-Slowakije — 9,3 — 22,7 — 13,7 — 14,1 Zweden 6,0 7,2 24,5 15,4 7,4 5,4 14,0 11,7 Zwitserland 7,3 7,9 24,7 17,2 10,7 5,1 16,2 11,6 1) in 1927; 2) in 1926 Ofschoon in de verschillende landen het huwelijkspercentage over het algemeen eer toedan afnam, valt bijna overal een sterke daling van het geboortecijfer waar te nemen.
Daarnaast is ook het sterftecijfer (en in het bijzonder dat der zuigelingen) algemeen aanzienlijk gedaald.
Zoowel wat de algemeene als de zuigelingensterfte betreft, heeft Nederland de gunstigste cijfers van Europa en na Canada en Nieuw-Zeeland de laagste van de wereld.