Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 05-02-2024

Behoud van arbeidsvermogen

betekenis & definitie

De wet van het b. kan in de klassieke mechanica aldus geformuleerd worden: in een gesloten stelsel kan de som van potentieel en kinetisch arbeidsvermogen door louter mechanische veranderingen niet gewijzigd worden. Louter mechanisch wordt een verandering genoemd, wanneer daarbij geen omzetting van mechanisch in niet-mechanisch arbeidsvermogen, zooals bijv. warmte, plaats heeft.

Tot de potentieele energie rekent men ook de deformatie-energie van veerkrachtige lichamen. De wet van het b. steunt op een langdurige ervaring, niet zoozeer door rechtstreeksche proefneming dan wel door veelzijdige toepassing, die nooit tot tegenspraak met de ervaring leidde. Een gevolg is de onmogelijkheid van een mechanisch „perpetuum mobile”, d.i. van een werktuig, dat niettegenstaande de onvermijdelijke weerstanden en zonder dat er van buiten arbeid op wordt gedaan, voortdurend in beweging blijft. In differentiaalvorm kan men de wet aldus uitdrukken: dL = dT + dU, waarin L de arbeid, T en U resp. het arbeidsvermogen van beweging en van plaats voorstellen.L i t.: Handwörterbuch der Naturwissenschaften (III, 509); A. Berliner en K. Scheel, Physikalisches Handwörterbuch (319).

A. Mulder.

< >