Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 05-02-2024

Bedstede

betekenis & definitie

ouderwetsche slaapplaats, met haar Hollandsch binnenhuis met bedstede.

door betimmering vernauwden ingang eigenlijk een diepe kast, die men met deuren of gordijnen zelfs overdag nog voor licht en lucht kan afsluiten. Ze is gewoonlijk vochtig en vormt een ideaal asyl voor ziektebacteriën (tuberculose) en menschelijke parasieten. Soms bevindt zich aan het voeteneinde nog een kribbe voor een zuigeling.

In een b. kan de geneesheer een zieke moeilijk onderzoeken of behandelen, omdat deze maar van één zijde te bereiken is. Ook is ze vaak te hoog (bezwaar voor oudere menschen).

Meestal is de b. berekend op meerdere personen en biedt dan vaak te weinig ruimte, zoowel in breedte als lengte, zoodat gebruikers hun beenen niet kunnen uitstrekken. Ook de trap, waaronder de b. dikwijls gebouwd werd, neemt soms een groot stuk van de ruimte weg, zoodat men zich moeilijk kan oprichten. Bij voorkeur werd de b. vroeger in de woonkamer aangebracbt en wel in den achterwand; er bleef dan geen plaats voor een raam over en doorluchting van de ruimte was uitgesloten. In dit ééne vertrek werden de bedden geschud en opgemaakt, werd soms het eten gekookt, werd ’s winters de wasch bij de kachel gedroogd, werd ’s avonds gerookt, en moet dus een vochtige, stoffige, zwoele lucht hangen. Uit hygiënisch oogpunt is deze ..behaaglijke” broeikasatmosfeer niet streng genoeg te veroordeelen. Onder de b. bevindt zich vaak een bergplaats (aardappelen, vuile wasch!).

Wanneer de b. op den beganen grond is aangebracht, dus practisch in alle plattelandswoningen, werd dit keldertje vaak tot den onderkant der fundeering uitgediept. Afsluiting tegen vocht en bodemstank was echter meestal zeer onvoldoende. Vele bouwverordeningen verbieden tegenwoordig het maken van bedsteden of eischen bepaalde verbeteringen (grootere afmetingen, ventilatie-raampje in den bedstedewand, luchtdichte afsluiting of steenen overwelving van den kelder).

Het gebruik van b. kan echter beter geheel worden uitgeroeid. > Arbeiderswoning.

L i t.: dr. E. Droog, Kath. Soc. Weekblad (7 Mei 1910).

< >