Arminius - koning der C h e r u s c i, een machtigen Germaanschen stam, die ongeveer in het tegenwoordige Brunswijk leefde. Hij was door Augustus met het burgerrecht en het ridderschap onderscheiden, nadat hij in do Romeinsche legers had gediend.
Toen de stadhouder Quinctilius Varus door zijn willekeurig bestuur de Germanen had verbitterd, heeft A. hem in 9 n. Chr. met heel zijn strijdmacht (ruim drie legioenen) letterlijk afgeslacht. Deze nederlaag had plaats in het Teutoburger Woud, en Augustus zou diep onder den indruk de klacht geslaakt hebben: „Varus, Varus, geef mij mijn legioenen weer!” In 16 vocht A. tegen Germanicus en Caecina bij den Wezer. In 17 tegen Marbod. Zijn naam wordt waarschijnlijk ten onrechte door Herman vertaald. Hij was de zoon van koning Segimer. * omtrent 18 v. Chr. Door zijn verwanten vermoord omtrent 19 n. Chr.
Zie o.a. A. Knoke, Der Befreier Deutschlands. Slijpen. Arminius in de letterkunde. Zeer vaak is zijn geschiedenis in de Duitsche letterkunde behandeld. Hij werd beschouwd als de bevrijder van het vaderland. Vooral in den tijd van het op levende nationalisme, onder en onmiddellijk na Napoleon, werd om die reden A. de hoofdpersoon van vele drama’s. Ofschoon A. niet Hermann is, komt hij toch onder dezen naam het meest voor.
Klopstock schreef een sterk-patriotische niet speelbare trilogie: H. und Thusnelda (= A. ’s gemalin), H. und die Fürsten, H.’s Tod. Ook een ode: H. aus Walhalla. A. in zijn verhouding tot Thusnelda werd eveneens behandeld door Lohenstein, Grossmütiger Feldherr A. oder H. nebst seiner durchlauchtigen Thusnelda (1689). In en na den Napoleontischen tijd schreven naar aanleiding van deze stof treurspelen: H. von Kleist (1809), Chr. Grabbe (1836), Rambach von Hinsberg, de la Motte Fouqué, K. H. Hoffmann.
Ook in de Fransche letterkunde , bijv. Georges de Scudéry, Arminius, tragedie (1644), Campistron, A. tragedie (1684). In de Nederlandsche letterkunde: A., Beschermer der Duytsche Vrijheid door Pieter Bernagie (1686). Dit spel werd driemaal herdrukt, het laatst in 1784.
L i t.: J. Riffert, Die Hermannsschlacht in der deutschen Lit. (1880). Gielen.