Arbela - 1° bijbelsche plaats in Palestina, thans Kirbet Irbid, waar de troepen van Judas de Maccabeër een échec leden tegen Bacchides (1 Mac. 9. 2).
2° Ook Arbailoe, oude stad in Assyrië ten O. van Ninive, wier gesch. reeds begint in het 3e millennium voor Chr. (3e dynastie van Ur). Op 13 Sept. 331 v. Chr. versloeg Alexander de Gr. Darius tusschen A. en Gaugamela. De huidige stad Erbil is gebouwd op de ruïnes van A.
Kroniek van Arbela, naar den auteur ook genoemd : Kerkgeschiedenis van Meschihazekha; behandelt, naast enkele bijzonderheden over de Christenvervolgingen, de kerkgeschiedenis van de landstreek Adiabene (aan den bovenloop van den Tigris), waarvan Arbela de hoofdstad was, gedurende de jaren 100 tot 550. De schrijver (± 550) steunt op Eusebius van Caesarea en op een verloren werk van een zekeren Abel van ± 400. Voor de gesch. van die streek en van het patriarchaat Seleucia-Ctesiphon van hooge waarde. Lat. vert. van Zorell S.J. (Orientalia cliristiana 31, 1927).
Lit.: Haase, Altchr. Kirchengesch. nach oriental. Quellen (1925, 10/11); Analecta Bolland 43 (1925, 261— 304); Lex. f. Theol. u. Kirche (I, 609 vlg.). Franses