Amiens - Hoofdstad van het dept. Somme (Fr., 50° N., 2° 20' O.) 27 m boven zee, 90 000 inw. (1931). In een vruchtbare vlakte aan de Somme, beroemd kruispunt van wegen en spoorwegen. Bisschopszetel.
Bibliotheek. Linnen-, katoen-, zijde-industrie. Vrede van Amiens, zie onder. In 1870 (27 Nov.) wonnen de Duitschers hier onder Von Manteuffel. Heere Voornaamste bezienswaardigheden. De kathedraal is, volgens Viollet-le-Duc, de Gotische kerk bij uitstek; door architectuur, sculptuur en iconographie een der meest complete monumenten, waarin de religieuse gedachten der M.E. zijn blijven leven. In 1220 werd volgens plannen van Rob. de Luzarches met voorgevel en schip begonnen; hij werd opgevolgd door Thom. de Cormont en daarna door diens zoon Renaud tot 1270. De bovenpartijen der torens en de façade dateeren uit de 15e eeuw, de kapellen van het schip van 1292—1376, de slanke vieringstoren van 1529.
In de 19e eeuw werd de kathedraal door V.-le-Duc gerestaureerd; het is de grootste van Frankrijk. Het plan vertoont een middenbeuk van 6 traveëen met ter weerszijde een zijbeuk met kapellen (pas na de 16e eeuw aangebracht) ; een transept van 3 traveëen en een koor, met vóóraan dubbelen, achteraan enkelen omgang met een krans van 7 kapellen. De middenbeuk is, na het koor van de kathedraal van Beauvais (48 m), het hoogste Gotische gewelf (42,30 m). De muren zijn beneden vervangen door kolommen en zijn boven hol; de vensters beslaan de geheele breedte van de traveëen: constructie kon dus licht worden: stevigheid gewaarborgd door juist systeem van pijlers en bogen; do geheele aanleg is volmaakt. Hoogtepunt in de ontwikkeling van het Gotische gewelfstelsel. Voortreffelijke ruimte-ontwikkeling. Het koor vormt de climax: het geestelijk centrum.
De architectuur-details getuigen van een fijnen geest. Het uitwendige is, afgezien van den lateren aanbouw van de kapellen der zijbeuken, harmonisch; de voorgevel echter is, bij gebrek aan eenheid en juiste verdeeling, onrustig: alleen de portalen zijn van monumentaal karakter. Het ornamentale beeldhouwwerk is, volgens Got. principes, grootendeels ontleent aan plantenen dierenrijk en dagelijksch leven. Vooral belangrijk is dat der portalen en houtsnijwerk der koorbanken. Gedurende den grooten oorlog is de kathedraal geducht tegen bombardement beschermd (zij is 9 maal door bommen getroffen). Oud glas-in-lood was er niet veel: alleen de hoofdkapel (kapel van de H. Maagd) heeft eenige (gerestaureerde) ramen uit de 13e eeuw.
Het museum bevat beeldhouwwerken uit alle tijden (Rodin); verder schilderstukken, w.o. van Fr. Hals, Van Dijck en van Puvis de Chavannes, welke de wanden versieren van den hoofdtrap en van eene galerij: hiertoe behooren o.a. Pro Patria Ludus, een van zijn meesterwerken. Dit geheele oeuvre werd gedurende een bombardement losgemaakt van de muren, waarop het geplakt zat, en in veiligheid gebracht, welke operatie goed slaagde. Thunnissen