Katholieke Encyclopaedie

Uitgeverij Joost van den Vondel (1933-1939)

Gepubliceerd op 04-01-2024

Adam (kunstenaars)

betekenis & definitie

1° A d o l p h e C h a r l e s, Fr. operacomponist, die zich, onder invloed van Boieldieu, bij de richting van de opéra-comique aansloot. * 1803 te Parijs, + 1856 aldaar. Zoon van den pianist Louis A. (1768—1848).

Was bestemd om wetenschappelijke studies te maken, doch toonde hiervoor weinig belangstelling. In 1817 werd hij op het Conservatorium aangenomen, werkte echter zeer slordig, totdat Boieldieu hem zijn compositie-lessen liet volgen. Deze ontdekte in A. zijn talent voor melodie.Werken: nadat hij door klavierwerken, transcripties, liederen, enz. bekend was geworden, volgde in 1829 zijn eerste opera : Pierre et Cathérine. Van zijn 53 opera’s zijn de meest bekende : Postillon de Lonjumeau, La poupée de Nuremberg, en Si j’étais roi.

Lit.: Halévy, Notice sur la vie et les ouvrages de A. A. (1859); A. Pougin, A. A. (1877).

Piscaer.

2° A 1 b r e c h t, Duitsch schilder en etser van jacht- en oorlogstafereelen. Een krachtig, oorspronkelijk talent. * 16 April 1786 te Nördlingen, + 28 Aug. 1862 te München. Stamvader van een bekend Beiersch kunstenaarsgeslacht. Leerling van Christoph Zwinger te Neurenberg, studeerde te München (1807). Reisde in Italië. Maakte eenige groote veldtochten mede, waarvan de studies later tot composities verwerkt werden. Zijn werken bevinden zich in de meeste Duitsche musea. Hij was de leermeester van zijn vier zonen, genoemd onder 3°, 4°, 6° en 10°.
3° B e n n o, * 15 Juli 1812 te München, + 8 Maart 1892 te Kehlheim. Legde zich vooral toe op het schilderen van oorlogstafereelen, paarden, enz.
4° E u g e n, *22 Jan. 1817, + 4 Juni 1880 te München. Schilder van genrestukken en paardestudies.
5° François Gaspard Balthasar, zoon van Jacob Sigisbert A. Werkte gedeeltelijk onder invloed der Klassieken, doch zwakker en minder oorspronkelijk. * 23 Mei 1710 te Nancy, + 1761 te Parijs. Werkte in Italië, Parijs, ging ± 1746 naar Berlijn, benoemd tot eersten beeldhouwer van Fred. den Grooten.

Werken: In Potsdam en in de tuinen en parken van Sanssouci een standbeeldvoor den maarschalk von Schwerin, enz. — Lit.: Dussieux, les artistes franç. à l’étranger ; Thirion, Les Adams et Clodion.

de Stuers.

6° F r a n z, * 4 Mei 1815 te Milaan, + 30 Sept. 1886 te München. Schilderde hoofdzakelijk oorlogstafereelen.
7° J a c ob Sigisbert, Fransch beeldhouwrer. Muntte vooral uit in kleinere plastieken in terra cotta of hout. In grootere werken vaak leeg en zwak. * 28 Oct. 1670 te Nancy, + 7 Mei 1747. Werkte te Metz en te Nancy voor hertog Leopold van Lotharingen. Werken:H. Christophorus ; een Madonna, tentoongesteld op de Exp. rétrospective te Nancy (1875).

Lit.: Lamé, Dict. de sculpt.

de Stuers.

8° James, Schotsch philo loog ; vooral bekend door zijn Plato-edities en zijn studiën over Gr. godsdienst en philosophie. * 1860, + 1907.

Lit.: Sandys, History of classic al scholarship (III 1908, 416).

9° Juliette, geb. Lambert, Fransche roman- en tooneelschrijfster. Stichtte (1879) La Nouvelle Revue, een richtinggevend tijdschrift. Al haar werk ijvert in republikeinsch-chauvinistischen zin en is gevoed met heidensch levensinzicht; het schildert trouw, samen met haar Mémoires, de Parijsche wereld na 1870. Haar laatste werk wijst op godsdienstigen inkeer. * 4 Oct. 1836 te Verberie (Oise).

Hoofdwerken: Laide (1878); Grecque (1879); Païenne (1883); Le roman de mon enfance (1902—’10); Chrétienne (1913); La vie des âmes (1919). Portret in Montfort, Vingt-cinq Ans de Littérature française (II, 65).

Bour.

10° Julius, * 1821, + 24 Maart 1874 te München. Landschap-, dierenschilder en lithograaf.

Lit.: Benezit (I); Rich. Muthcr, Gesch. der Malerei (III).

de Stuers.

11° Karl, Katholiek theoloog, dogmaticus. * 1870, sedert 1919 prof. in dogmatiek aan de univ. van Tübingen. Zeer begaafd theoloog. Zijn werken zijn naar vorm en inhoud bijzonder aangepast aan de godsdienstige behoeften van dezen tijd. In de geloofsanalyse legt hij den nadruk erop, dat God zich in het geloof door intuïtie en ervaring meedeelt. De openbarende God is onmiddellijk voorwerp van het geloof en niet alleen vooronderstelling voor het geloof.

Tegen enkele uitlatingen in zijn werken worden door Kath. godsgeleerden bezwaren gemaakt.

Werken: Die Eucharistielehre des hl. AugustiD (1908); Die kirchliche Sündenvergebung nach dem hl. Augustin (1917); Glaube und Glaubenswissenschaft im Katholizismus (21925); Das Wesen des Katholizismus (61928); Christus unser Bruder (1930). Het laatste werk is vertaald in het Ned.

12° L a m b e r t Sigisbert, Fransch beeldhouwer, zoon van Jacob Sigisbert A. Krachtig talent, werkte eerst onder invloed van Bernini, daarna onder dien der klassieken. * 10 Oct. 1700 te Nancy,+ 13Mei 1759 te Parijs. Werkte in Italië (Rome) en te Parijs (opdrachten voor den hertog van Orleans).

Werken: Neptunus en Amphitrite (Versailles); reliëf in de kapel van S. Giovanni in Laterano, Rome; cascade in het park van S. Cloud, enz.

L i t.: D’Argenville fils, Vies des fameux sculpteurs: Thirion, Les Adams et Clodion (1885).

de Stuers.

13° Nicolas Sebastien, Fransch beeldhouwer, zoon van Jacob Sigisbert A. Een middelmatig talent, geheel onder den invloed van het krachtige werk van zijn broeder. * 22 Maart 1705 te Nancy, +27 Maart 1778 te Parijs. Was leerling van zijn vader, werkte daarna in Rome. Kreeg verschillende opdrachten, o.a. van kardinaal de Polignac.

Werken: reliëfs in de slotkapel van Versailles; decoraties in het Hotel de Soubise te Parijs (nu Archives Nationales); Madonna in het koor van de kathedraal te Beauvais : een marmergroep, Prometheus, in het Louvre, enz.

L i t.: Bellies-Auvray, Dict. gen.; Thirion, Les Adams et Clodion.

de Stuers.

14° P a u l, zeer vruchtbaar Fransch roman- cn tooneelschrijver. * 7 Dec. 1862 te Parijs, + 2 Jan. 1920. De naturalistische werkwijze in zijn jeugdwerk verdiept hij later achtereenvolgens tot : 1° zedenstudie (het vraagstuk der ongelukkig gehuwde vrouw in Soi, 1886; scherpe hekeling van het gerecht in Les robes rouges (1891); 2° historieschildering, bijv. in Basile et Sophia (1905), Irène et les Eunuques (1906); 3° tijdsproblematiek, o.a. de intrigen van het Boulangisme in Le Mystère des Foules (1895) en den utopischen toekomststaat in Lettres de Malaisie (1897) en La Cité prochaine (1907). Alles erg zwoel.

Hoofdwerken: Le temps et la vie (familieroman 1899—1903); Le Trust (1910); Le Lion d’Arras (1920).

L i t. : Cam. Mauclair, P. A. (ParijR 1921).

Baur.

15° Robert, *1728 te Edinburg.f 1792 te Londen. Van 1761—’68 koninklijk architect. Streng klassicist, die met zijn broeder James grooten invloed op de Engelsche architectuur, vooral op de interieur- en meubelkunst, heeft uitgeoefend. Zij worden beschouwd als de scheppers van een nieuwe decoratieve richting. Het meeste bereikten zij in de detailleering van het interieur, waar zij bij de ornamenteering van schoorsteenmantels, deuren enz. het ovaal, den krans en het waaiermotief toepasten.

Werken: Adelphi Terras te Londen, Charlotte Synode en het Register House te Edinburg.

Thunnissen.

16° Victor Vincent, Fransch schilder en lithograaf van hist. en militaire onderwerpen. * 28 Jan. 1801 te Parijs, + 30 Dec. 1866 te Viroflay. Leerling van Meynier en Regnault. Begon reeds op jeugdigen leeftijd met teekenen. Zijn werk werd spoedig gewaardeerd. Hij was de schilder en teekenaar van de Napoleontische veldslagen, doch muntte vooral uit als lithographisch teekenaar.

Werken: o.a. in het paleis te Versailles.

L i t.: Meyer, Künstlerlex.; Béraldi, Les graveurs du 19e siècle.

de Stuers.

< >