wordt bepaald door zijn inhoud: de Openbaring. Het is een spreken dat geheel in dienst staat van het Woord Gods.
Dit spreken geschiedt vanuit het geloof van de Kerk en is er op gericht geloof te wekken of in geloof te bevestigen en te verdiepen. De preek moet daarom aan twee voorwaarden voldoen: zij moet als dienst van het Woord van God de „objectiviteit” van de Openbaring strikt eerbiedigen en bovendien geschieden vanuit het geloof en dus het karakter dragen van een persoonlijk getuigenis.
De functie van de preek is tweevoudig: x. zij kan zich richten tot degenen die nog buiten zijn, om geloof te wekken. De preek kan dan beschouwd worden als „verkondiging”. 2.
Zij kan zich ook richten tot de vergaderde gemeente van gelovenden en heeft dan meer het karakter van een mystagogische (in de mysteries inleidende) catechese. In deze tweede zin vooral heeft de preek een liturgische betekenis: de gemeente Gods (Kerk) komt bijeen om te luisteren naar het Woord Gods en om de mysteries te vieren.
Het onderscheid tussen verkondiging en catechese mag echter niet te strikt worden verstaan. Ook in de liturgie heeft de preek de zin van verkondiging, om geloof te wekken: eerst na de preek werden in vroeger tijden de deuren gesloten.
De viering van de mysteries is daarom in meer strikte zin liturgie dan de preek.De preek kan alleen geschieden door degenen, die de zending ontvangen hebben om het Woord Gods door te geven (traditie): de paus, de bisschoppen en hun officiële, daartoe gewijde medewerkers (priesters en diakens). Als verkondiging en catechese van het Woord Gods bezit de preek de kracht hiervan. Het Woord Gods oefent zijn scheppende werkzaamheid uit in de vrije aanvaarding door de mens. Als dienst van het Woord Gods heeft de preek een sacramentele functie. Op de verbinding van Woord en Sacrament is van den beginne af in het Christendom sterke nadruk gelegd en deze is gesanctionneerd in het Kerkelijk Wetboek (can. 1332, 1344 en 1345), waar de parochieherders de verplichting wordt opgelegd om gedurende de HH. Missen op Zonen feestdagen te preken of instructies te geven.
Al blijft de boodschap die verkondigd wordt altijd dezelfde, de manier waarop dit gebeurt staat sterk onder invloed van het eigentijdse leven. Daarom is de geschiedenis van de preek een spiegel der cultuurgeschiedenis. zie ook Homilie. x.. B.
