is de medische term voor een toestand van geestelijke overspannenheid van langdurige aard, welke optreedt ten gevolge van onvoldoend verwerkte psychische conflicten. Deze conflicten stammen soms reeds uit de eerste kinderjaren en bepalen vaak in hoge mate het ook in het latere leven niet in staat zijn van de neuroticus om de normale levensproblematiek te kunnen verwerken.
De neurose kan zich uiten in het onvermogen om de normale levensrelaties op bevredigende wijze tot stand te brengen en te onderhouden, bijv. in het huwelijk, in de verhouding tot superieuren en ondergeschikten en in de verhouding tot de eigen persoonlijkheid. Doordat deze relaties in het moderne leven minder stabiel en sterk variabel zijn, worden aan de moderne mens in dit opzicht hogere eisen van aanpassing en uithoudingsvermogen gesteld dan vroeger het geval was en ziet men neurotische verschijnselen veelvuldig optreden.
De neurotische verschijnselen zijn te verdelen in die van meer algemene aard, bijv. onlustgevoelens, gevoel van onbevredigdheid, niet begrepen worden, vage angsten, minderwaardigheidsgevoelens, onredelijke wroken haatgevoelens en in die, welke een meer uitgesproken ziekelijk karakter dragen (heftige angst- en dwangverschijnselen; zie ook Hysterie). De sociale betekenis van de neurose is groot.
In vele gevallen zijn de neurotische verschijnselen door een psychotherapie, eventueel een psychoanalyse, op doeltreffende wijze te behandelen. J.D.J.
