Katholicisme encyclopedie

Prof. dr. J.C. Groot (1955)

Gepubliceerd op 02-01-2020

MARCION

betekenis & definitie

door tijdgenoten beschouwd als de gevaarlijkste vijand van het Christendom, was de zoon van de bisschop van Sinope in Pontus. Ca. 138 kwam hij als rijke scheepsreder naar Rome, won veler harten en trad in relatie met de gnosticus Kerdon.

Hij voelde in zich de roeping om als hervormer op te treden. In 144 werd hij uit de Romeinse Kerk gebannen.

Met groot talent organiseerde hij een eigen Kerk. Zijn systeem was gebaseerd op de tegenstelling tussen de gerechte, strenge God van het O.T., de God van de Joden, en de God der goedheid, die zijn Zoon naar de wereld zond.

Volgens Marcion heeft alleen Paulus die leer goed begrepen. Daarom stelde hij een eigen canon vast, bestaande uit een „gezuiverd” Evangelie van Lucas, en 10 brieven van Paulus.

Ook schreef hij zijn zgn. Antithesen, waarin hij een groot aantal teksten uit het O.T. tegenover het N.T. stelde.

Dit boek schijnt hét handboek van zijn leerlingen te zijn geweest, maar wij kennen het slechts uit de bestrijding er van door Tertullianus. Men kan Marcion niet een echte aanhanger van het gnosticisme noemen, want hij wees de leer over de eonen en het pleroma af, maar mét de gnostici leerde hij het dualisme en de minachting voor het lichaam.

Zijn aanhangers, die tot de 5de eeuw zijn blijven voortbestaan, leefden streng, propageerden het celibaat en hadden hoge achting voor het martelaarschap.

Daaruit is misschien hun grote werfkracht te verklaren.

J. v. D.

< >