betekent in de moraal de botsing van plichten, waarvoor zich het zogenaamde perplexe geweten gesteld ziet. Men noemt het geweten perplex, wanneer het zich door meer, onverenigbare plichten tegelijkertijd gebonden acht, zodat het vervullen van de ene het verzaken van de andere betekent.
De protestantse ethiek aanvaardt over het algemeen de mogelijkheid van een werkelijke collisie en schrijft deze toe aan de wanorde die de zonde heeft gesticht. De katholieke moraal aanvaardt slechts een schijnbare botsing.
Het komt dikwijls voor dat verschillende belangen, die op zichzelf alle door de mens behartigd moeten worden, niet tegelijk kunnen worden ontzien, hetgeen mede een gevolg der erfzonde is, maar het is niet mogelijk dat God van iemand tegelijkertijd met elkaar strijdige gedragingen wil. Plet perplexe geweten is daarom een dwalend geweten, dat bovendien onuitvoerbaar is.
Kan Gods eigenlijke wil niet achterhaald worden, dan handelt men verantwoord, wanneer men vanuit een juiste zorg en waardering voor de verschillende belangen beslist welk men zal dienen en welk opofferen. Met het oog hierop wordt gewezen op een hiërarchie van wetten.
Waar geen hiërarchie wordt onderkend, is iedere keuze verantwoord. A. v.
R.
