ook Hagion Oros (Heilige Berg) genaamd, is de oostelijkste landtong van het Chalkidisch schiereiland in het N. der Egeïsche Zee, bestaande uit een brede bergrug met als hoogste top de Athos (1935 m)Hot is bekend door een sinds de 9de eeuw bestaande republiek van monniken, die in een twintigtal grote kloosters (vooral Griekse en Russische, o.a. het beroemde door de heilige Athanasius gestichte klooster Lavra), enige daarvan afhankelijke dorpen (Skiten) en in tal van kluizenaarswoningen leven. De gemeenschap wordt bestuurd door de Heilige Synode in de hoofdplaats Karyaes.
In het bestuur der kloosters onderscheidt men een monarchale (coenobitische, gehoorzaamheid aan een abt met onbeperkt gezag) en meer democratische (idiorhythmische) regeringsvorm. Het leven in de kloosterstaat is gekenmerkt door grote matigheid en veelal strenge ascese.
Sinds het ca. 370 door Athanasius voor zijn klooster geschreven typicon (een monnikenwetboek op boksvel) geldt o.a., dat,,niets wat vrouwelijk is, de Heilige Berg mag betreden” en worden zelfs vrouwelijke huisdieren niet geduld. De Athos wordt veel bezocht en wordt „het Mekka van het orthodoxe Oosten” genoemd.In de boekerijen der kloosters bevinden zich sinds de Middeleeuwen (de Athos was een tijdlang een belangrijk wetenschappelijk centrum) zeer waardevolle handschriften op het gebied van Bijbel en patristiek. G. s.
