ook Antonius de Kluizenaar geheten (ca. 250-356), heilige, heeft als eerste de kluizenaars in gemeenschappen verenigd. Wat wij van hem weten is ontleend aan het Vita S.
Antonii van zijn vriend en tijdgenoot Athanasius van Alexandrië. Op 18-jarige leeftijd deed hij afstand van zijn goederen en trok zich terug in de woestijn.
Uit deze tijd dateren de zware bekoringen van de duivel, die voor menig kunstenaar inspirerend zijn geweest. Toen hij deze overwonnen had trok hij dieper de woestijn in.
Rondom hem groeide het aantal kluizenaars, die van hem raad en leiding ontvingen. Tweemaal nog bezocht hij Alexandrië.
Eens tijdens de vervolging onder keizer Maximinus om de martelaren te bemoedigen en later op verzoek van Athanasius om zich uit te spreken tegen de ketterij van Arius. Het varken, waar Antonius vaak mee wordt afgebeeld, is volgens sommigen een symbool van de duivel, die hem in deze gedaante bekoorde; volgens anderen slaat het op de verering van de heilige als beschermer van het vee tegen ziekte.
