(Gr., gedachtenis) is het gebed, dat in alle liturgieën op de woorden van het Laatste Avondmaal volgt en dat, aansluitend bij de woorden van Christus: ,,Zo dikwijls gij dit doen zult, zult gij het doen te Mijner gedachtenis”, de verklaring van de heilige handeling geeft. Het eerste deel van de formule noemt het heilswerk des Heren, dat in de viering herdacht wordt: oudtijds wel uitsluitend het heilbrengende lijden van Christus, spoedig daarmee verbonden Christus’ Verrijzenis en Hemelvaart.
In de Oosterse teksten worden nog meer aspecten van het heilswerk genoemd. Het tweede deel van de formule legt de nadruk op het offerkarakter van de heilige handeling: de heilige gaven die, genomen uit Gods geschenken aan ons, aan Gods Majesteit worden opgedragen.
De primitieve structuur der anamnese, die tot de oudste elementen der liturgie behoort, is in de Romeinse formule duidelijk bewaard gebleven. In andere ritussen is de tekst veelal uitgebreid, maar zo dat de oorspronkelijke geleding er nog duidelijk in te herkennen valt. c.
A. B.
