[Mned. bi < be-]
A. vz.
1. in de nabijheid van : – de school; – ons; de slag – Nieuwpoort; wij kwamen – een eenzaam huis. →: hand, komen, kunnen, wind. Syn. naast, nevens.
2. ongeveer : – de 100 jaar; het is – twaalf, – vieren; – het bruine af.
3. aanwezig : ik ben niet – dat banket geweest. →: halen, slepen, zijn.
4. ter aanduiding van het niet verder voortgaan : – zijn besluit blijven; alles bleef – het oude.
5. in bezit van : – kas, krachten, zijn verstand zijn. →: rijkelijk.
6. ter aanduiding van een toevoeging : daar– komt nog dat...
7. vergeleken met : wat is ons land – een rijk als En
geland? →: halen.
8. ten huize, in het land van iemand een bezoek afleggen; de Boeren.
9. in een bepaalde kring, winkel enz.; zijn vakgenoten beroemd; de firma B.
10. in het werk van : dat vindt men Gezelle.
11. in een bepaalde betrekking : de telegrafie, het onderwijs.
12. op zak : geen geld zich hebben.
13. aan iemands lichaam voorkomende : de Chinees staan de ogen schuin.
14. in iemands verstand, gemoed : dat wil er hem niet in; zichzelf overleggen.
15. volgens iemands schatting : hem kan ik geen goed doen.
16. op een bepaalde tijd : avond; iemands leven; zijn vertrek.
17. onder een of andere omstandigheid : gelegenheid; kunstlicht; goed weer; dit woord sprong hij op.
18. aan een bepaald deel van het lichaam : iemand de haren, de oren grijpen. →: naam.
19. met zoveel te gelijk : honderden.
20. door middel van : iets regelen de wet; ede, geschrift; monde van; deze (brief) heb ik de eer u te berichten.
21. volgens : Goevernements besluit.
22. door : geluk; de gratie Gods.
23. in tegenwoordigheid van : God zweren.
24. met: bosjes.
25. als : uitzondering ; voorbeeld.
B. bw. vooral in uitdrukkingen (o. a. met zijn)
1. bij het punt zijn waar men moet komen : ik ben met mijn werk -.
2. op de hoogte zijn : die leerling is niet -.
3. bijgekomen zijn : hij was flauw gevallen, nu is hij weer -.
4. gesnapt zijn : je bent er -. →: naast, om.
Opm. Samengestelde werkwoorden met bij worden aaneengeschreven en zijn scheidbaar : bijdoen, deed bij, heeft bijgedaan.
