Schismogenese is het verschil maken. Schismogenese is nadruk leggen op zelfdifferentiatie en onderscheid om daarmee een sterkere groepsidentificatie tot stand te brengen.
We omschrijven onszelf en definiëren de ander. De uitvergroting van dat wat anders is helpt daarbij. Zoals eigen levenswijze of de vermeende slechte gewoonte van anderen. Mits vaak genoeg herhaald heeft onderscheid accentueren een zichzelf versterkend effect. Op lokaal niveau raken bijvoorbeeld supporters van rivaliserende voetbalclubs via terugkoppeling in een stroom van gewelddadigheid. Ook gender-, dieren- en woke-activisten delen het mimetische verlangen van verschil maken. Op mondiaal niveau is schismogenese van invloed op wapenwedlopen. Steeds meer en betere bommen dan de tegenpartij willen bezitten.
Elkaar publiekelijk de maat nemen jaagt het proces van competitie aan. Escalerende micro-agressie over en weer ontstaat. Met als resultaat splitsing van geesten en een negatieve spiraal van intimidatie en machtsuitoefening. Zo kan sluipenderwijs een schisma tussen stad en platteland ontstaan. Met een zogenoemde cultuurstrijd die gaandeweg leidt tot erosie van instituties, politieke fragmentatie en sociale desintegratie.
Schismogenese is voor groepsvorming binnen de samenleving van betekenis. Het gevaar is steeds dat groepen tegenover elkaar komen te staan hetgeen de samenleving als geheel niet ten goede komt.
