eene aanzienlijke Ambagtsheerlijkheid en Dorp, in het gedeelte van Noordholland, het Baljuwschap van Blois genaamd. De naam alleen kondigt genoegzaam de ligging aan, ten Westen van den Stroom de Zaan.
De uitgebreidheid der Ambagtsheerlijkheid zal blijken, door den Leezer te berigten, dat, behalven het Dorp Westzaan de aanzienlijke Dorpen Westzaandam, de Koog, Zaandijk, Wormerveer ende Westzijde van Krollendam daar toe behooren. Volgens eene niet onaanneemelijke begrooting, zal het Ambagt drieentwintighonderd Morgens gronds beslaan. De gemeenschappeiijke Regeering deezer Ambagtsheerlijkheid, welke, in den jaare 1729, door de Regenten, uit de Graaflijkheids Domeinen , voor driemaalhonderdduizend Guldens wierdt gekogt, bestaat uit zeven Schepenen, die ook tevens Burgemeesters en Heemraaden zijn, en met den Schout over Civiele zaaken te regt zitten; als mede, uit vier Weesmeesteren en zestien Vroedschappen. Zij worden uit de inwooners der onderscheidene Dorpen gekozen. Hunne Vergaderplaats is het Regthuis in het Hoofddorp.
Westzaan, het bedoelde Hoofddorp, strekt zich, op eenen afstand van een half uur gaans, ten Westen, evenwijdig met de Zaan, ter lengte van ongeveer anderhalf uur gaans, van den Dijk aan het Y Noordwaarts gerekend. De Huizen staan meestal in eene dubbele rije, ter wederzijden van eenen Sloot of smallen Vaart. Het getal derzelven zal ongeveer zeshonderd bedraagen. Geduurende de laatstvoorgaande jaaren zijn de Molens minder talrijk dan in vroegere tijden. Voor veertig jaaren telden men ’er omtrent vijftig. Burgerhuizen van eenig aanzien ontmoet men ’er bijkans niet, dan eenige weinige nabij de Kerk, dezelve is een sierlijk Kruisgebouw, nu ruim vijftig jaaren geleeden gestigt. De Toren is veel ouder, al reeds gebouwd vóór de Spaansche Beroerten, geduurende welke de voorgaande Kerk verwoest wierdt. Het Regthuis, staande nabij de Kerk, is een nieuw en fraai gebouw. De Doopsgezinden, die hier vrij talrijk zijn, hebben ’er twee Vergaderplaatzen, en even zo veele Weeshuizen. Desgelijks hebbent ’er de Hervormden diergelijk een gestigt.
