Nicaea - Νίκαια, naam van verschillende steden. 1) stad in Bithynia aan het meer Ascania. Zij was door Antigonus gesticht op de plaats van het vroegere Ancore, en Antigonēa genoemd; Lysimachus vergrootte ze en gaf er naar zijne gemalin den naam Nicaea aan. Zij was eene van de residenties der bithynische koningen en eene drukke handelsplaats.
In 325 na C. werd hier de eerste christelijke kerkvergadering gehouden, waarop de leer van Arīus veroordeeld werd.—2) stad op de indische grenzen aan den Hydaspes, door Alex. d. Gr. gesticht ter eere zijner overwinning op Porus.—3) aan den Caucasus Indicus (Hindoe-Koh) = Cabura.—4) locrische vesting, die den bergpas der Thermopylae beheerschte.—5) volkplanting van Massilia, op de ligurische kust, thans Nizza.