Van diamanten, smaragden en saffieren wordt wel eens gezegd, dat het ‘juwelen’ zijn. Helemaal juist is dat niet.
Het zijn edelstenen - en het worden pas juwelen als ze op een of andere wijze tot sieraad zijn verwerkt. Aan de andere kant hoeven juwelen helemaal niet uit edelstenen te bestaan; er zijn ook juwelen van goud, platina, zilver en zelfs van goedkope materialen als glas, hout, schelpen of ivoor. Juwelen kunnen alle mogelijke vormen hebben; meestal zijn het ringen, armbanden, colliers, oorbellen, broches, diademen, horloges en dasspelden. Juwelen heeft de mens al sinds de vroegste jaren van zijn bestaan gekend. In de tijd, dat het schrift werd uitgevonden, vervaardigden begaafde kunstenaars reeds zeer geraffineerde sieraden.De oude Egyptenaren hielden van juwelen met opvallende kleuren. Daartoe maakten ze gebruik van prachtige halfedelstenen zoals de schitterend blauwe lazuursteen (lapis lazuli) en de rode cornalijn. De Grieken daarentegen gebruikten weinig stenen in hun juwelen. Datzelfde gold voor de Etrusken, die Italië beheersten voor de opkomst van de Romeinen en die hun juwelen vooral vervaardigden uit goud. Ook de Indianen in de Nieuwe Wereld, zowel in het noorden als in het zuiden, waren echte meesters in het vervaardigen van juwelen lang voordat Columbus hun woongebied ontdekte.
Juwelen zijn vooral bestemd voor sierdoeleinden, maar hebben soms ook andere bestemmingen. Zo dragen primitieve volkeren ook nu nog vaak juwelen om zichzelf te beschermen tegen boze geesten. Juwelen zijn ook heel lang uiterlijke tekenen van macht en van hoge geboorte geweest; de met edelstenen bezette kronen van vorsten en vorstinnen zijn daar een goed voorbeeld van. Juwelen vormen ook een geldbelegging; bezitters ervan dragen vaak een groot gedeelte van hun fortuin om hals, nek en armen.
In het verleden werden alle juwelen met de hand gemaakt. Ook tegenwoordig zijn de mooiste en duurste sieraden nog steeds die welke met de hand gemaakt zijn door begaafde edelsmeden. Veel juwelen worden tegenwoordig echter ook machinaal vervaardigd. Dat wil zeggen: voor een gedeelte machinaal. Want afwerking e.d. blijft meestal met de hand plaatsvinden.
Evenals kleren zijn ook juwelen aan modeverschijnselen onderhevig. Zo is de laatste jaren in Nederland het geornamenteerde sieraad meer en meer verdwenen en vervangen dóór een, waarin strakke moderne lijnen de boventoon voeren.