groothertog van Luxemburg (1890-1905). *24.7.1817 Biebrich, ✝ 17.11.1905 slot Hohenburg. Volgde 1839 zijn vader Wil- helm op als hertog van Nassau, stond in 1848 onder druk der omstandigheden een grondwetswijziging toe, doch ging in 1849 weer een reactionaire koers varen, waarbij hij zich volkomen op Oostenrijk oriënteerde.
Dit kostte hem in 1866 de troon door de nederlaag van Oostenrijk bij Sadowa in de Brüderkrieg (Pruisen annexeerde Nassau). al werd hij enigszins schadeloos gesteld met enige landgoederen en 8i mln. thaler (1867). Door de dood van koning Willem m werd Adolf groothertog van Luxemburg, daar Koningin Wilhelmina als vrouw van de successie uitgesloten was. Uit zijn tweede huwelijk met Adelaïde van Anhalt werd zijn troonopvolger → Willem Alexander geboren.
