Overzien

betekenis & definitie

Tot aan het begin van de jaren '70 werd overzien (onscheidbaar) in de zin van ‘over het hoofd zien’ soms als een germanisme (D. ‘übersehen’) beschouwd.
De Nederlandse betekenis zou alleen zijn: ‘een overzicht hebben’ (‘een onderwijzer moet zijn klasse overzien'). Nochtans vermeldt het WNT reeds in 1910 overzien ook in de zin van ‘over het hoofd zien’:

‘Van der Welcke ... overzag wel eens een blik en gebaar ... maar telde het niet, ook al maakte het hem even kribbig. Couperus, Kl.Z. 2, 89.’

Sinds de jaren ’50 heeft overzien echter terrein verloren: woordenboeken die het vroeger vermeldden hebben het nu niet meer opgenomen (Koenen) of beschouwen het als weinig gebruikelijk (Van Dale). Men vindt het echter nog steeds in Kramers, Weijnen en Van Gelderen.
Interessant lijkt me dat het ‘germanisme’ ondanks zijn betekenis (het tegengestelde van de correcte Nederlandse betekenis) ingang gevonden heeft in het Nederlands.