Germanismen in het Nederlands

Dr. S. Theissen (1978)

Gepubliceerd op 11-06-2020

Middel-

betekenis & definitie

Sommige puristen beschouwen de samenstellingen van middel- met een adjectief, zoals middelgroot, middelzwaar als germanismen (D. ‘mittelgroß, mittelschwer’) voor ‘middelmatig groot, zwaar’. De woordenboeken zijn lang niet zo streng:
Middelgroot wordt nog slechts door Weijnen afgekeurd; al de andere (zelfs Koenen, die er aan het begin van de jaren ’70 nog bezwaar tegen maakte) keuren het goed.
Middelzwaar heeft minder succes gehad: slechts Verschueren en Van Gelderen beschouwen het als correct Nederlands. Volgens Koenen is het nog steeds een germanisme. De andere woordenboeken vermelden het niet.
In de laatste tijd is nog een dergelijke samenstelling ontstaan, nl. middellang, die reeds door Jansonius en Koenen aanvaard wordt en die al vaak in de geschreven pers gebruikt wordt, vooral in de uitdrukking ‘op middellange termijn'.
Uit de volgende voorbeelden blijkt dat dit type reeds produktief aan het worden is:

‘...trainingspak... in marine, middelblauw en rood...’ (Het Parool, 11.10.72, p. 4)
‘...middelklein aannemersbedrijf...’ (Het Parool, 13.10.72, p. 25)

Deze samenstellingen zal men voorlopig nog vergeefs in de woordenboeken zoeken. Trouwens, aan het eind van de jaren ’70 zijn slechts middelgroot en middellang ingeburgerd.

< >