Germanismen in het Nederlands

Dr. S. Theissen (1978)

Gepubliceerd op 11-06-2020

Gebeuren (het-)

betekenis & definitie

“‘Dit is een historisch gebeuren,“zei de Indonesische minister.’ (Elseviers Magazine, 28.8.71, p. 22)

Soms wordt er bezwaar gemaakt tegen het gebruik van het gebeuren i.p.v. ‘de gebeurtenis’ want ‘de infinitief duidt hier een handeling aan die zich voltrokken heeft, terwijl er gewoonlijk mee aangeduid wordt een handeling die nog aan de gang is’. (Damsteegt) Sommige puristen beschouwen het als een germanisme (D. ‘das Geschehen’). Ook Koenen is van mening dat het wellicht onder Duitse invloed is ontstaan. Nochtans moeten ze toegeven dat gebeuren niet altijd door ‘gebeurtenis’ te vervangen is want het betekent soms ‘een grootse gebeurtenis’, bijv. in ‘het kerstgebeuren’. We constateren echter ook dat het gebeuren in de laatste tijd een collectieve betekenis gekregen heeft. Dit blijkt bijv. uit de volgende voorbeelden:

‘Het filmgebeuren...' (De Groene, 18.9.71, p. 10)
‘Het internationale beurs gebeuren..." (Elseviers Magazine, 20.3. 71, p. 101)
‘...al zou zo’n zienswijze misschien een mooie relativering opleveren van ons rond de arbeid geconcentreerde maatschappelijk gebeuren.’ (De Groene, Kerst 1970, p. 4)
‘...dat de vakbeweging concessies doet aan het economisch gebeuren’ (De Groene, 7.8.71, p. 2)

Deze nieuwe betekenis vindt men nog niet in alle woordenboeken. In de zin van ‘grootse gebeurtenis’ wordt het gebeuren nu echter door de meeste woordenboeken als correct Nederlands aanvaard.

< >