Germanismen in het Nederlands

Dr. S. Theissen (1978)

Gepubliceerd op 11-06-2020

Daarstellen

betekenis & definitie

Bijna alle puristen bespreken het werkwoord daar stellen, dat ze als een germanisme afkeuren voor ‘tot stand brengen, oprichten, vormen, openen, ontwerpen’. Blontrock geeft de volgende voorbeelden :

‘Bouwen (een kerk), verschaffen (de gelegenheid), oprichten (een vereniging), aannemen (een nieuwe wet), maken (een vergelijking).’

Hieruit blijkt dat daarstellen in betekenissen gebruikt wordt, die het Duitse ‘darstellen’ niet heeft en nooit gehad heeft. In het Duits betekent het nl. ‘voorstellen, spelen (een rol), beschrijven, betekenen, zijn’. In de laatste tijd vindt men daarstellen echter ook in een van de Duitse betekenissen; Talpaert en Buyse geven als voorbeeld:

'de eerste oplossing toepassen zou een onverantwoorde voorrang daarsteüen.'

Het staat nochtans vast dat daarsteüen, vooral in de betekenissen die niet overeenkomen met die van de Duitse parallelvorm, sinds de jaren ’40 heel wat terrein heeft verloren: Van Dale is het enige woordenboek dat het nu nog vermeldt. Ook in de krantetaal is het in onbruik geraakt.

< >