Toneelgezelschap, in 1966 opgericht door Jaap Maarleveld en Manon Alving in het kader van de landelijke toneelspreiding. Was aanvankelijk in Frieschepalen gevestigd, tegenwoordig in Drachten en daar sinds 1971 in het cultureel centrum De Lawei.
Is een regionaal gezelschap, dat alleen buiten de drie noordelijke provincies opereert voor zover de opnamecapaciteit beneden de produktiecapaciteit van het ensemble blijft. Subsidiëring: Rijk 40 %, de drie provincies 30 %, gemeenten 30 %.
Het tableau de la troupe bestaat uit 15 acteurs en actrices, een artistiek en een zakelijk leider, 5 technici en 3 administratieve medewerkers. De taakstelling omvat vijf produkties per seizoen: twee schouwburg-, één kleine zaal-produktie en twee gerichte schoolvoorstellingen.
Houdt als enig gezelschap in Ned. de traditie van de Wereldtheaterdag in stand. De N.C. onderhoudt het contact met het publiek door middel van besprekingen voor en na de voorstellingen, enquêtes en de N.C.-krant.
In 1974 inventariseerde de leiding de situatie van het gezelschap in een interne nota voor de subsidiënten. Van 1967-’68 tot en met 1973-’74 werden in Frl. resp. 55, 52, 74, 66, 66, 76 en 108 voorstellingen gegeven.
De belangstelling in Groningen en Drenthe is veel geringer en vormt een punt van zorg, ook voor de Fr. subsidiënten. De N.C. trok de laatste jaren enkele Fr. acteurs aan: Roel Nijboer, Joop Wittermans en Peter Tuinman.
J. Maarleveld kondigde begin 1975 aan de N.C. aug. 1976 te gaan verlaten (opvolger Zdenek Kraus).