Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 29-11-2021

Willem III van Oranje

betekenis & definitie

sedert 1688 ook W. Hl als koning van Engeland, Schotland en Ierland, geb. 1650, was de zoon van prins Willem H van Oranje; hij had zich, hoezeer door de De Witten in zijne bevoegdheden zeer beperkt en aan banden gelegd, reeds doen kennen als een talentvol veldheer, en was in 1672 erfstadhouder der Nederlanden geworden; bij den inval van Lodewijk XIV in ons land (1 Mei 1672) werd hij door de Algemeene Staten aan het hoofd der land- en zeemacht geplaatst, en aanvaardde met die waardigheid de taak, waaraan bij zijn gansche leven trouw gebleven is: Europa te beschermen tegen de overheersching van Frankrijk.

Groot als veldheer, toonde hij zich nog grooter als diplomaat. Nadat hij 1677 in ’t huwelijk was getreden met Maria, dochter van koning Jacohus II van Engeland, werd hij 1688 door de partij, die het verdrnkkenderegeersteisel van zijnen schoonvader moede was, uitgenoodigd naar Engeland te komen, om daar het hoogste gezag over staat en kerk in handen te nemen. Hij landde 5 Nov. 1688 met 14,000 man, deed 18 Dec. zijne intrede inLonden, riep eene conventie der beide huizen bijeen, en werd 13 Febr. 1689 met zijne gemalin als koning en koningin gehuldigd. De nationale conventie van Schotland erkende hem als koning 11 April 1689, en door den veldslag aan de Boyne werd Ierland gedwongen hem te erkennen. Aan den oorlog met Frankrijk maakte hij door den Rijswijkschen vrede een roemrijk einde. Zijne vrouw stierf 28 Dec.1694; hij zelf ten gevolge van eenen val van zijn paard 19 Maart 1702.W. IV, koning van Groot-Britannié, Ierland en Hanover, geb. 1765, derde zoon van George III, voerde als prins den titel van Hertog van Clarence en St.-Andrews, en beklom den troon 26 Juni 1830, bij den dood van zijn broeder George IV. Onder W.’s regeering kwam de parlementshervorming tot stand. Bij zijn dood volgde hem in Hanover op zijn broeder Ernst August, wiens zoon en opvolger in 1866 de kroon verloor aan den koning van Pruisen. In Engeland had W. IV tot opvolgster zijne nicht, de thans (Dee. 1868) nog regeerende koningin Victoria (zie prins ALBERT).

< >