Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 29-11-2021

Françoise Athenais van Montespan

betekenis & definitie

(markizin), een der aanzienlijke bijzitten van Frankrijk's koning Lodewijk XIV (dochter van Gabriel de Rochechouart, hertog van Montemart), geb. 1641, in 1663 gehuwd met den markies van Montespan, trok als dame d’bonneur der koningin weldra des konings opmerkzaamheid, evenzeer door hare verstandelijke begaafdheden en hare aanminnigheid, als door hare schoonheid. De gekroonde wellusteling had niet zoodra zijn oog op mevrouw M. laten vallen, of de zachte Lavallière werd ter zijde geschoven, en van 1668 af regeerde mevrouw M. despotiek over het hart van den grooten Lodewijk, die verscheidene kinderen bij haar verwekte, o. a. den hertog van Maine en den graaf van Toulouse, welke beiden eene rol hebben gespeeld in de geschiedenis van Frankrijk.

Toen deze ontuchtige betrekking 14 jaren geduurd had, begon Lodewijk XIV het eenigszins moede te worden zich zoo geheel en al door mevr. M. te laten regeeren ; daarbij kwam, dat zijn geweten (beter laat dan nooit) hem al de zonde begon te verwijten, die er gepleegd werd door zulk een dubbel overspel; en daarom onttrok hij zich aan de trotsche mevrouw M., die nu als koninklijke bijzil echter vervangen werd door mevr.de Maintenon, die door mevr. M. aangesteld was als gouvernante bij hare kinderen. Intusschen bleef mevr. M. nog tot 1687 ten hove verschijnen; toen bewees zij de waarheid van het spreekwoord: als zekere lieden oud worden gaan zij onder den preekstoel zitten. Zij sleet hare laatste levensjaren in strenge vroomheid, en stierf 28 Mei 1707 te Bourbon-FArchambault, waar zij zich bevond om de baden te gebruiken.

< >