beroemd fransch geslacht, dat zijnen naam droeg naar het kasteel Courtenay in het landschap Gatinais (dept. Loiret), en dat opklimt tot delOe eeuw; het vermaagschapte zich met het fransche koningshuis door het huwelijk (H50) van Pieter van Frankrijk, 7en zoon van Lodewijk den Groote, met Elizabeth van C.
Dit geslacht onderscheidde zich in de kruistogten; het telde twee graven van Edessa: Josselin I (1131) en zijn zoon, Josselin II (1149), en verscheidene keizers van Constantinopel, nl.: Pieter van C. (1216), reeds graaf van Auxerre en van Henegouwen; maar deze stierf alvorens zijne kroon in bezit te kunnen nemen; Robert (1219), tweede zoon van den vorige, die door zijne onderdanen verdreven werd in 1228, en Boudewijn II, broeder van Robert, ouder wien Constantinopel door de Grieken heroverd werd (1261). Boudewijn stierf in Italië 1274. De kleindochter van dezen vorst, Catharina van C., trouwde in 1300 met Karel van Valois, zoon van Filips den Stoute. Wat de jongere takken aangaat, zij vermenigvuldigden zich in het oneindige: uit een van hen is het engelsche geslacht der graven van Devon gesproten. De familie der Courtenays is 1730 in Frankrijk uitgestorven.
