1) B., het Bononia der ouden, hoofdplaats van de delegatie B. in den Kerkelijken Staat, waarvan het na Rome de gewigtigste stad is, is tevens een der oudste en rijkste steden van Italië, gesticht door de Etrusken (onder den naam van Felsina),vervolgens in bezit genomen door de Bojers (lat. Boii, vandaar de tweede naam), werd het 189 v.
Chr. door de Romeinen gecoloniseerd. Onafhankelijke republiek in de middeleeuwen, onderwierp B. zich 1278 aan het gezag van paus NicolaasII, doch werd eerst bij de pauselijke staten ingelijfd in 1513 door Juliusll. Het is de geboortepl. van Benedictus XIV, van Manfredi, Guido, Domenico-Zampiën, Albani, de drie Carrachioos, Aldrovandi, Marsigli, J. B. Beccari, J. Monti, Galvani, enz. De universiteit van B. is de oudste en beroemdste van Italië ; werd als school der regtsgeleerdheid reeds gesticht in 425 door Theodosius den Jonge; in 1119 sloten zich de overige faculteiten daarbij aan. Vele kerken en kloosters,paleizen,monumenten en openbare gebouwen versieren B.; het ligt aan den voet der Apennijnen, tusschen de rivieren Reno en Savena, en telt 80,000 inw.2) noordelijke delegatie van den Kerkelijken Staat, grenst ten N. en ten O. aan de delegatiën Ferrara en Ravenna, ten Z. aan Toskanen en ten W. aan Modena; onder Napoleon vormde B. het departement van den Reno en een gedeelte van het dept. van den Panaro; B. beslaat ruim 61 vierk. mijlen en telt omstr. 370,000 inw.
