haarworm (Trichina spiralis), kleine draadvormige ingewandsworm, behoorende tot de nematoden of ringwormen, die in het lichaam van den mensch en vele andere omnivore en carnivore dieren kan voorkomen. Het meest bekend is zijn voorkomen in het varken en in de rat.
Ofschoon het voorkomen van T. in de spieren van den mensch reeds lang bekend was, werd eerst in 1870 door Zenker erop gewezen, dat zij een zware, niet zelden levensgevaarlijke ziekte, de trichinose, kunnen veroorzaken. Men vindt de T. in 2 vormen, n.l. als darmtrichine en als spiertrichine. De eerste zijn kleine, witte, met het bloote oog zichtbare wormpjes, de wijfjes 3—4, de mannetjes 1—1.5 m.M. lang. De spier-T. zijn kleine 0.7—1 m.M. lange, spiraalvormig in een kapsel opgerolde wormen, die in de spieren voorkomen. Komen levende spier-T. (door het gebruik van trichinenhoudend varkensvleesch) in de maag van den mensch, dan wordt de kapsel opgelost, de vrije T. geraken in den darm en komen daar in 2—3 dagen tot volle ontwikkeling. In de baarmoeder der wijfjes ontwikkelen zich uit de eieren embryo's, die levend geboren worden. Een enkele T. kan 1000 jongen voortbrengen.
Deze dringen nu langs verschillende wegen in de willekeurige spieren van den gastheer, rollen zich daar op en omgeven zich (meestal ieder afzonderlijk, soms eenige te zamen) met een kapsel. Deze spiertrichinen, die een zeer langen levensduur hebben, vindt men v.n.l. in het middenrif, de tusschenribspieren, halsspieren, biceps, enz.De eerste ziekteverschijnselen na het gebruik van trichineus vleesch zijn maagdarmstoornissen (gevoel
van druk, misselijkheid, braken, diarrhee enz.), In de 2de week of later treden spierverschijnselen op; de aangedane spieren zwellen, worden hard en pijnlijk; de lijder vermijdt zooveel mogelijk bewegingen met deze spieren. Naar gelang van de zitplaats der T. ontstaan daardoor kauw-, slik-, spraak-, ademhalingsstoornissen enz. Daarbij ontwikkelen zich oedemen en huiduitslagen. De lijder zweet in den regel zeer sterk; in vele gevallen treedt koorts op. Lichte gevallen genezen in eenige weken; ongeveer Vis der zware gevallen eindigt doodelijk. De voorbehoeding bestaat in een strenge vleeschkeuring en het grondig koken of braden van varkensvleesch.
