Dorp binnen de gemeente Mariekerke op Walcheren; vóór de gemeentelijke herindeling op 1 juli 1966 een zelfstandige gemeente; 515 inw. (1971); parochie en oude heerlijkheid.
Tot de gemeente Grijpskerke behoorden: → Buttinge, → Hoogelande, Molembaix, → Pekelinge (de), → Poppendamme en → Zandvoort.
Wapen:
Dit is het aloude wapen van het geslacht Van Grijpskerke. Het komt ook op de wapenkaart van Smallegange (1696) voor en werd op 31 juli l817 voor de gemeente bevestigd. Ook na de samenvoeging met Poppendamme, Buttinge, Zandvoort en Hoogelande bleef men dit wapen voeren.
Monumenten:
Grijpskerke is een ringdorp; de kern van het dorp is terpachtig verhoogd. De kerk uit de 14e eeuw, thans N.H., leed schade in de Spaanse tijd en onderging in 1770 een belangrijke vergroting, waardoor het oorspronkelijke karakter grotendeels verloren ging. In de kerk bevindt zich een preekstoel uit de eerste helft van de 17e eeuw.
Een restant van een vluchtberg (→ werf) ten westen van het dorp is in verband met de herverkaveling op Walcheren in 1954 afgegraven en oudheidkundig onderzocht.
Het ten zuidoosten van Grijpskerke gelegen Munnikenhof (in de voormalige gemeente → Sint-Laurens) bestaat nog. Het was voor de Reformatie een uithof van de Middelburgse abdij. Jacob Cats heeft het als buitenverblijf gebruikt.
De buitenplaats Molembaix is verdwenen.
Geschiedenis:
De naam Grijpskerke is waarschijnlijk afgeleid van ‘Garijp’; dit zou betekenen gouw of landstreek aan de oever (van een der vele inhammen of kreken). Later werd het Gripeskerc. Grijpskerke was in 1190 al een parochie, afgescheiden van Oostkapelle. De kerk was gewijd aan St.Michaël en behoorde aan de abdij te Middelburg. In 1344/45 kwam er te Grijpskerke een gasthuis. In de kerk was een kapellerij.
In de 16e eeuw neemt men te Grijpskerke ketterijen waar. Reeds in 1575 is Johannes Boreel hier predikant, die mede moest zorgen voor de omliggende gemeenten. Grijpskerke was de geboorteplaats van de rechtsgeleerde Nicolaus Everardi (14621532), president van de Hoge Raad te Mechelen en van de theoloog Guillielmus van Anselaer (1633-1694), predikant te Amsterdam. Een van de Zeeuwse martelaars was de Grijpskerkenaar Adriaan Lauwereisz., die in 1530 werd verbrand.
LITERATUUR
Braat, Walcherse werven, 14-20. C. Dekker, Zuid-Beveland. Grijpink, Register op de parochiën. Van Heel, Arcadia. H. Janse, Kerken en torens. H. Muller, De indeeling van het bisdom. Zelandia Illustrata IV, VIII, 668671.
