Encyclopedie van Noord Brabant

Anton van Oirschot (1985-1986)

Gepubliceerd op 20-10-2020

PHILIPS, FREDERIK JACQUES (FRITS)

betekenis & definitie

(Eindhoven 1905), werktuigbouwkundige en industrieel; enige zoon van dr Anton Philips en Annetje Philips-de Jongh. Bezocht de Gemeentelijke HBS in Eindhoven, studeerde werktuigbouwkunde in Delft, waar hij in 1929 het ingenieursdiploma ontving.

Het onderwerp, waarop hij afstudeerde was gereedschapswerktuigen. Hij trad in het familiebedrijf midden in de crisis van de jaren '30. Zijn eerste werkzaamheden lagen in de ..Bakelietfabriek". later als ..Philite-fabriek" meer bekend geworden. Ook was hij werkzaam in de in die jaren nog kleine machinefabriek. Al spoedig werd hij benoemd tot bedrijfsleider, waarna hij. in de loop der jaren, de leiding kreeg over de machinefabriek, vervolgens over de mechanische werkplaatsen, de supervisie over de nieuw opgerichte groep Industrieartikelen en over de afdeling ontwikkeling van o.a. elektro-akoestische produkten en gasontladingslampen. In deze jaren was hij ook verantwoordelijk voor het vakonderwijs, dat van het bedrijf uitging.In 1935 volgde zijn benoeming tot onderdirecteur van de N.V., een functie die zijn zwager, ir P. F. S. Otten, al sinds 1927 vervulde. De voornaamste taak waarvoor hij nu gesteld werd. bestond uit de fabricage en dc verkoop van de gasontladingslamp, waarvan het produktiecentrum later bij de gloeilampengroep werd gevoegd. Medio 1939 werd Philips benoemd tot directeur van dc N.V. Als zodanig bleef hij in ons land. toen de top van het bedrijf via Engeland uitweek naar Amerika.

In de oorlogsdagen van 1940 vervulde Frits Philips zijn dienstplicht als reserveofficier. Na de capitulatie leidde hij met behulp van een viermanschap, P. R. Dijksterhuis. prof dr G. Holst, K. K.

H. Spaans en J. C. de Vries, de onderneming door de jaren van de bezetting. Zoveel mogelijk trachtte de directie arbeiders voor gedwongen tewerkstelling in Duitsland te behoeden. Twee Duitse beheerders hielden met hun staf permanent toezicht. Doch van de ene sabotagepoging kwam de ander.

Er werden clandestien radioapparaten gemaakt; ook werd een zender geconstrueerd, die in september 1944 door Radio Herrijzend Nederland kon worden gebruikt. In het concentratiekamp Vught organiseerde dc bezetter een produktie-afdeling waar gevangenen in het industrieproces werden ingeschakeld. De Duitsers hadden Philips nodig voor de technische apparatuur en bedrijfsleiding bij het vervaardigen van radiotoestellen, scheerapparaten, handdynamo’s. buislampen en meetinstrumenten. De gevangenen werkten zo met Philips samen, dat de resultaten van de geplande produktie mager bleven. Op 23 mei 1941, het bedrijf bestond toen 50 jaar, werd in Eindhoven algemeen de vaderlandse vlag uitgestoken. Er werd gedefileerd met portretten van ,,mijnheer Anton” en ..mijnheer Frits”.

Begin 1943 waren er stakingen. Frits Philips werd in gijzeling genomen en op 3 mei, toen vier Philips employé’s gefusilleerd werden, gevangen gezet in Haaren en vandaar naar Sint-Michielsgestel afgevoerd. Na zijn vrijlating dook hij onder in de pastorie van Dinther. Op 19 september 1944 keerde hij terug in Eindhoven.

Bij de instelling van het presidium en bij die van de Raad van Bestuur m 1946 werd Frits Philips benoemd tot vice-president. Zijn werkzaamheden spitsten zich toe op het commerciële concernbeleid met betrekking tot bedrijfsapparatuur. dc telecommunicatie. de Medische Dienst, het Bureau Sociale Zaken en de afdeling Woning- en Grondbedrijf. Toen de ondernemingsraad voor de Eindhovense sectoren van de N.V. werd ingesteld, werd hij daarvan de voorzitter. Het reizen naar en bezoeken van de ondernemingen in het buitenland bood hem de gelegenheid specifiek op de sociale omstandigheden van landen en van de daar voor Philips werkende employé's zijn aandacht te richten.

Eind maart 1961 nam hij het presidium van ir Otten over; in 1971 kozen de aandeelhouders hem als voorzitter van de Raad van commissarissen, in welke functies hij zijn zwager opvolgde.

In het maatschappelijke en industriële leven van Eindhoven heeft Frits Philips steeds een belangrijke plaats ingenomen. In 1934 kwam hij in aanraking met de idealen van de predikant dr Frank Buehinan. leider van de zgn. Oxford-Groep, later Morele Herbewapening genoemd, een religieuze beweging, waaraan absolute leefregels ten grondslag liggen. Verschillende malen bezochten Philips en zijn echtgenote, mevrouw S. Philips-van Lennep, samenkomsten in het voornaamste centrum van de beweging in Cau. Zwitserland. In zijn mémoires, ,,45 jaar met Philips”, raakt Philips ook dat gevoelen in zijn leven aan.

Dr ir F. J. Philips kreeg eredoctoraten van Leuven en Taiwan. Hij is o.m. grootofficier in de Orde van Oranje Nassau en ontving de eremedaille in goud voor voortvarendheid en vernuft, verbonden aan de Huisorde van Oranje.

Bronnen: Publikaties van Philips.

< >