gebied, ingesloten door vreemd gebied in Noord-Brabant met name in Baarle Nassau-Baarle-Hertog, waar 25 Belgische enclaves bestaan met daarin nog 11 Nederlandse enclaves, terwijl in een van die Nederlandse gebiedjes weer een Belgische enclave ligt met daarin weer twee Nederlandse enclaafjes. Na de Belgische opstand van 1830 toen een nieuwe grens moest worden vastgesteld, heeft men deze eerder gegroeide toestand bij de verdragen van 1839. 1842 en 1843 zo gelaten.
Baarle-Hertog werd een Belgische enclave in Nederland. Er werd wel bepaald welke van de 5700 percelen tot Nederland, Noord-Brabant, en welke tot België behoren.Vastgelegd werd dat „aan de gemeente BaarleNassau en bij Baarle-Hertog de grens wordt onderbroken tengevolge van de onmogelijkheid om ze zonder onderbreking vast te stellen” over een afstand van 36 km. De situatie stamt reeds uit 1198. toen de hertog van Brabant een deel van zijn bezittingen in Baarle overdroeg aan de heer van Breda; toen in 1404 de Nassau’s heren van Breda werden, werd dat deel Baarle-Nassau en het andere deel Baarle onder den Hertog genoemd.
Bron: dr. F. Brekelmans: De enclaves van Baarle-Nassau; Kramer: Gesch. v. Baarle-Nassau (bijdr.); A. v. Oirschot in Bekijk het zuiden eens anders.