De vroegste gegevens over zang en lied in Frl. zijn van kort na 1500. Jancko Douwama bericht over het zingen op Oudejaarsavond te Lwd.
Uit het citaat blijkt, dat deze liederen een Nederlandse tekst hadden. Men moet dan ook aannemen, dat tot de opkomst der Fr. beweging het V. in Frl. hetzelfde repertoire omvatte als elders in Nederland.
De liederboekjes en -blaadjes, ook te Lwd., Heerenveen en Sneek gedrukt, brachten Nederlandse teksten op dikwijls internationale melodieën onder het volk. Op Terschelling zouden niet zoveel V.eren meer bekend zijn, zonder de invloed van de beroemde Overtoomse Marktschipper (ook in Frl. gedrukt).
Dergelijke boekjes hebben ook hun sporen nagelaten in de Wouden, maar de biersalmen zijn daar traditioneel geworden, doordat de bevolking er in de oogsttijd en de turfmakerij in Groningen en Drente mee kennismaakte. De streek rondom het Bergumermeer is een door Dam Jaarsma ontdekt en met vrucht geëxploreerd F.-eiland, waarvan de deels nog middeleeuwse V.eren ook in het buitenland de aandacht trokken.
Publikatie van dit unieke materiaal staat op het programma van de Fr. Akademy.
Tsj. G. v. d.
Meulen, Waling Dijkstra, Johan Winkler en Nynke v. Hichtum verzamelden reeds in de 19de eeuw het V. in Frl. zie Straatlied, Zang.Zie: Repert., 361-362.
Het min of meer officiële Fr. V. is sedert 1875 (oprichting gedenkteken te Grouw) Eeltsje Halbertsma’s De lde Friezen (De oude Friezen), beter bekend als het Fr. Bloed. Na W.O. n is gepleit voor een ander V., waarbij allereerst gedacht werd aan It Heitelân (Het Vaderland), een lied uit 1900/01 van
J. L. v. d. Burg, op muziek van J. Lindeman. Deze discussie heeft geen resultaat gehad. De woorden van het laatste lied zijn beter en minder verouderd, maar de melodie van het eerste -wint het.
Zie: Fr. Jierb. (1946), 89-95; B. rx (1947), 162-170; B. xviii (1955), 47-48.
