Dorp in de gemeente Zuidhorn aan de Lauwers, de grensrivier van de provincies Groningen en Friesland, en het hierin uitkomende Visvlieterdiep, oftewel de Visvlietervaart of het Besheerdiep. De laatste benaming is in de wereld gekomen door een eigenwijze klerk; in een akte staat: ‘wordende bes-heer (= tot nu toe) het diep gegraven’; hij maakte ervan: ‘wordende het Besheerdiep gegraven’.
Ten W. ervan ligt de Besheerspolder. In 1320 werd de dijk langs Visvliet gelegd en bouwden de monniken van Gerkesklooster er een sluis en een brug. Westerdeel-Langewold waterde af door de Visvlieter Sluis.In de slag bij Visvliet in 1580 werden de Spaanse troepen verslagen door de Staatsen onder Ewsum en de Engelsen onder Norrits: 1.000 doden en 150 gevangenen. De koningsgezinden werden tot aan de poorten van de stad Groningen achtervolgd; de Engelsen en Staatsen plunderden vervolgens de Ommelanden. De jurisdictie en het grondeigendom van het kerspel Visvliet waren oorspronkelijk van het klooster Jerusalem (Gerkesklooster) en kwamen in 1580 in handen van de Staten van Friesland. Deze verkochten hun bezit in 1637. Later kwam de rechtstoel in het bezit van de Ommelander heren; die hebben hun recht weer verkocht in 24 ommegangen.
De aan St.-Gangulfus gewijde kerk is, getuige de gedenksteen in de westgevel, in 1427 gebouwd. Niet lang daarna is ze in oostelijke richting verlengd. De rondbogige vensters zijn omstreeks 1700 aangebracht; in 1885 is ze uitwendig gepleisterd. De dakruiter is in 1768 vernieuwd en heeft een vis als windwijzer (1693). Een tweede windwijzer is een schip op de nok van het koor. Het interieur van de kerk bevat een preekstoel en doophek uit 1714 met snijwerk van Jan de Rijk, en vijf familiebanken (oudste tweede helft 17de eeuw); de rest van de banken dateert uit de eerste helft van de 19de eeuw.
Het orgel is in 1869 gebouwd door Petrus van Oeckelen. In het westelijke deel van de kerk, dat eens als school in gebruik was, zijn in het houtwerk verschillende schepen gesneden. In de zuidwand van het koor bevinden zich een gedenksteen uit 1557, met de naam van Gerardus Wiltinck van Dwingel, de dertigste abt van Gerkesklooster, en de roggeprijs van dat (duurte)jaar. De klok (1630) is van Hans Falck van Nueremberg. In Visvliet is verder nog een achtkante watermolen uit 1868.
In 1979 kwamen Visvliet en het erbij gelegen stationnetje op de spoorlijn Groningen-Leeuwarden-Harlingen uitgebreid in het nieuws toen tijdens de sneeuwstorm in februari van dat jaar een trein kwam vast te zitten en door soldaten moest worden uitgegraven. In 1983 is het stationsgebouw gesloopt en vervangen door een abri; in 1991 is de stopplaats opgeheven.
In de Middeleeuwen Visvleeth = visrivier.
Schimpnaam voor de inwoners: Bellen.
Lit.: P. Hoppenbrouwers, Juichkreet of uitroep van wanhoop. De herinnering aan het duurtejaar 1557 in twee Groninger kerken, Groninger Kerken 10 (1993) 137-143; De kerspellasten van Visvliet en Pieterzijl (Groningen 1988); W.J. Formsma, Grijpskerk. De geschiedenis van een Groninger gemeente (Groningen 1986) passim; B. Raangs, De kerk van Visvliet gerestaureerd, Publicaties Stichting Oude Groninger Kerken nr. 24 (1980) 65-72; H.
Kuipers en H. Offeringa, Heerlijkheid Visvliet; de geschiedenis in woord en beeld van Visvliet, gelegen in de gemeente Grijpskerk (Zwolle 1979); B. Helder, Grijpskerk in oude ansichten (2de dr.; Zaltbommel 1976).
