Ook Rottum. Meest oostelijk gelegen Nederlands waddeneiland, boven de Groninger kust tussen Rottumerplaat en het Duitse eiland Borkum, van hen gescheiden door Het Schild resp. de Oude Westereems.
Bestuurlijk viel Rottumeroog tot 1990 onder de gemeente Warffum, tot 1992 onder Hefshuizen en sindsdien onder Eemsmond. Het ligt 22 km uit de kust, heeft een opp. van 4 km2 en bestaat uit duingrond en zandplaten. Het eiland verandert voortdurend van vorm, wordt steeds kleiner en ‘wandelt’ in oostelijke richting naar de Oude Westereems.Samen met Rottumerplaat maakt het deel uit van het Staatsnatuurmonument De Waddenzee. Belangrijke broedplaats voor veel wadvogels. Tevens bakermat voor zeehonden; voorkomen van enkele orchideeënsoorten. Het eiland is niet vrij toegankelijk. Aan de zuidkant ligt het zandplaatje Zuiderduintjes, niet te verwarren met Zuiderstrand, dat afgescheiden van het huidige eiland nog verder zuidwaarts ligt, maar er vroeger ook deel van uitmaakte. Op Rottumeroog ligt het noordelijkste bos(je) van ons land.
Het eiland behoorde in de Middeleeuwen voor tweederde aan het klooster te Rottum, vandaar de naam. Het andere derde deel was van het Oldenklooster in de Marne. Blijkens een mededeling van Ubbo Emmius was het eiland in de 15de eeuw een handelsplaats; hij vermeldt de roof van goederen en het in brand steken van de pakhuizen van de Groningers door de Hamburgers in 1483. In 1575 vestigde Bartold Entens zich op het eiland met de bedoeling er een versterking te bouwen. Na de Reductie (1594) kwam het eiland aan de Provincie. Op het Rottumeroog stonden twee kapen, waarvan de Emder Kaap door de stad Emden werd onderhouden.
In 1659 verkocht de provincie het eiland. Het kwam o.a. in handen van de familie Trip en van Michiel van Bolhuis en zijn nazaten, tot het in 1707 werd verkocht aan de Ierse graaf van Clancarty, de ‘malle graaf. In 1738 kocht de provincie het eiland terug. In 1798 werd Rottumeroog nationaal bezit.
Vanaf 1738 werd er een voogd op het eiland aangesteld. Van 1782 tot 1908 vervulden leden van de familie Van Dijk het ambt, van 1908 tot 1965 leden van de familie Toxopeus. Sinds de pensionering van Jan Toxopeus in 1965 is Rottumeroog onbewoond; het voogdhuis fungeert sindsdien als vogelwachtstation, maar wordt thans door de zee ernstig bedreigd.
Het overheidsbeleid is er nu op gericht om Rottumeroog aan de natuur over te laten en geen onderhoud meer te plegen. De Stichting Vrienden van Rottumeroog en Rottumerplaat (SVRR) plaatst regelmatig rijshoutschermen en onderhoudt de stuifdijk om het wegwandelen en verdrinken van het eiland zo veel mogelijk te vertragen.
In de Middeleeuwen Rotmaroghe = eiland van Rottum.
Lit.: E. Knol, Het culturele erfdeel Rottumeroog (Groningen 1994); R. Reenders, Veranderingen Rottumeroog periode 1539-1965 (historisch overzicht) (Groningen 1986); W. Toxopeus, ‘Ik ben van Rottum'. Herinneringen aan de strandvoogd en het eiland Rottum (Groningen 1981); D.H. Schortinghuis, Cleyn eilant Rottum (2de dr.; Haren 1975).
