Nieuwe Groninger Encyclopedie

P. Brood, A.H. Huussen en J. van der Kooi (1999)

Gepubliceerd op 20-09-2021

Heveskesklooster

betekenis & definitie

Wierde ten Z. van Heveskes. Hier stond het klooster Oosterwierum, een johannietercommanderij, voor het eerst vermeld in 1319.

Het klooster had de zorg voor de parochiekerk van Oosterwijtwerd. Het grondbezit bedroeg circa 1.520 ha. Het klooster lag aan de verbindingsweg tussen Groningen en Emden, waardoor veel schade kon ontstaan; in 1536 werd de commanderij geplunderd door de troepen van Karel van Gelre en in 1583 werd ze door Staatse troepen, die in Oterdum een schans aanlegden, in brand gestoken. De kloosterlingen trokken zich waarschijnlijk terug in Groningen, waar het klooster een stadshuis bezat in de Schoolstraat (het latere Ommelander Huis). Tot 1481 was de commanderij een dubbelklooster met zowel mannen als vrouwen. In dat jaar werd een hervorming doorgevoerd waardoor het een mannenklooster werd. In 1609 is het land met de resterende bebouwing overgegaan aan de provincie.Tussen 1982 en 1988 is in de wierde archeologisch onderzoek verricht, waarbij behalve resten van het klooster een hunebed (eigenlijk een verlengde dolmen) en een steenkist werden aangetroffen.

Oudtijds Aesterwierum, Oosterwerum.

Lit.: G.F. Noordhuis, De Johannieters in Stad en Lande (Warffum 1990); J.W. Boersma, 'Een voorlopig overzicht van het archeologisch onderzoek van de wierde Heveskesklooster' in: Terpen en wierden in het Fries-Gronings kustgebied (Groningen 1988) 61-87.

< >