Nieuwe Groninger Encyclopedie

P. Brood, A.H. Huussen en J. van der Kooi (1999)

Gepubliceerd op 20-09-2021

Herenbank

betekenis & definitie

Gestoelte of bank gemaakt in opdracht van een familie, bijvoorbeeld de borgheer en zijn gezin die dicht bij het dorp woonden. Op het achterschot van de herenbank is vaak een opzetstuk te zien waarin een wapenschild is aangebracht.

Het in hout gesneden wapenstuk wordt vastgehouden door twee schildhouders (leeuwen, draken of andere dieren). In het Westerkwartier was het, evenals in het naburige Friesland, gewoonte alle herenbanken rondom in het koor te plaatsen. Zo’n situatie is onder andere te zien in Den Ham en Visvliet. Vaak bestaat een herenbank uit meer rijen zitplaatsen achter elkaar, die via deurtjes toegankelijk zijn. Ook kan de achterste rij zitplaatsen een overhuiving hebben die gedragen wordt door zuilen. Op de overhuiving staat een wapenstuk of zijn in hout uitgezaagde initialen aangebracht.

Families hadden soms meer dan één herenbank in een kerk of ze hadden verschillende herenbanken in verschillende kerken. De familie Clant bezat bijvoorbeeld banken in de kerken van Zuidhorn en Noordhorn. Sommige herenbanken zijn geplaatst boven de gewone banken, zoals in de kerken van Midwolde (Wk.) en Noordwolde.

< >