Christelijke encyclopedie

F.W. Grosheide (1926)

Gepubliceerd op 29-12-2019

Thelner

betekenis & definitie

I. Johann Anton Theiner, geboren 1799 in Breslau, buitengewoon hoogleeraar voor kerkrecht sinds 1824.

Met zijn broeder Augustin stond hij aan het hoofd der hervormingsbeweging in Silezië. In 1826 schreef hij anoniem een werk over den toestand der Roomsche kerk in Silezië getiteld: die katholische Kirche besonders in Schlesiën in ihren Gebrechen dargestellt von einem katholischen Geistlichen.

Van dit boek verscheen een Hollandsche vertaling in Rotterdam (1827). In 1828 schreef hij met zijn broeder Augustin een geschiedenis van het coelibaat: Die Einfiihrung der erzwungenen Ehelosigkeit bei den christlichen Geistlichen und ihre Folgen, 3 Bde.

Johann Anton werd als hoogleeraar afgezet. Hij werd nu pastoor op een afgelegen dorp.

Later sloot hij zich aan bij de Duitsch-Catholieke beweging van Ronge (zie art.), maar de holheid dier beweging stuitte hem tegen de borst. Hij trok zich terug en eindigde zijn leven in kommervolle omstandigheden als secretaris van de universiteitsbibliotheek te Breslau.II. Augustin Thelner, geboren 1804 te Breslau. Deze deed eerst mee aan de reformatorische beweging in Silezië, maar ging daarna naar Rome. Daar werd hij bevriend met de Jezuïeten. Hij bekeerde zich van de zonde zijner jeugd. In 1855 werd hij prefect van het Vaticaansche Archief.

De Jezuïeten wisten zijn afzetting als prefect te bewerken onder voorgeven, dat hij met de anti-onfeilbaarheidspartij in betrekking stond en aan deze geheime stukken uit het Vaticaan leverde (1874). Hij gaf uiteen nieuwe bearbeiding van Baronius Annalen 1864—1882, 36 Bde, Acta genuina concilii Tridentini, 1874, 2 Bde.

< >