Deze tempel, waarvan wij lezen in Handelingen 19, had zes of zeven voorgangers gehad, die alle zijn verwoest. Van de vier of vijf tempels, die dateerden uit den grijzen voortijd, is zeer weinig bekend.
Omtrent de laatste drie zijn wij nauwkeuriger ingelicht. De eerste van dit drietal, gebouwd door den Griekschen architect Chersiphron, is ongeveer 400 v.
Chr. door brand verwoest. De tweede, welks bouwmeester Paeonios was, is in 356 v.
Chr. door Herostratos in brand gestoken, die daardoor zijn naam onsterfelijk wilde maken. De bouw van den derden tempel werd toevertrouwd aan den bouwmeester Deinokrates en was omstreeks 330 v.
Chr. voltooid. Dit is de tempel, die in Paulus’ dagen bestond, en die uitmuntte door zijn grootte en bijzondere pracht, zoodat hij tot een van de zeven wereldwonderen werd gerekend, in welks uitbundigen lof alle schrijvers der oudheid eenparig zijn.
Het gebouw was 130 M. lang en 70 M. breed; het stond op een verhoogd platform, dat prijkte met 127 witmarmeren zuilen van bijna 20 M. hoogte, met ten minste 6 groote beeldgroepen en 60 of 70 beelden in marmer of brons, benevens altaren en tallooze kunstvoorwerpen. Het gebouw was bovendien versierd met prachtig beeldhouwwerk en het edelste schilderwerk.
Deze tempel bevatte het houten, kunstelooze beeld van Diana of Artemis, „dat uit den hemel gevallen was”, wat zóó verstaan moet worden, dat zijn ontstaan in den oertijd en zijn mythische oorsprong het als een maaksel van de góden deden beschouwen, en dus als uit den hemel afkomstig te zijn. (Zie de afbeelding bij het artikel Diana.)De tempel van Efeze is door Nero van al zijn kostbaarheden beroofd en in 262 door de Gothen in brand gestoken. Van dit heerlijke kunstgewrocht is niets over dan enkele diep in den grond liggende armzalige brokstukken.
