Christelijke encyclopedie

F.W. Grosheide (1926)

Gepubliceerd op 29-12-2019

Taco Sybrants

betekenis & definitie

Deze Fries van geboorte (eigenlijk Taeke Sybrens) was eerst pastoor op ’t Nieuwland bij Bolsward; hij heeft de Roomsche kerk verlaten, en is de opvolger geworden van den bekenden Huibert Duifhuis, predikant bij de Sint Jacobsgemeente te Utrecht. Toen hij in Utrecht kwam woedde nog de strijd tusschen de aanhangers van den humanistischen Duifhuis en de rechtzinnige Gereformeerden, welke laatsten de consistorialen genoemd werden, en Sybrants wilde van geen verzoening weten.

Ook toen onder invloed van Leicester op een vereeniging van beide partijen werd aangestuurd, verzette Sybrants zich er tegen, en wanneer in 1586 de samensmelting van de Jacobsgemeente met de Consistorialen een feit wordt, weigert Sybrants te onderteekenen, wegens „zwarigheyd over ’t articel van de predestinatie”. Hij kon zich met de Gereformeerde belijdenis niet vereenigen.

Daarna vestigde hij zich als ambteloos burger in Alkmaar, waar de heeren van Medemblik hem leerden kennen. Dezen benoemden, toen er een vacature in Medemblik kwam, hem buiten den kerkeraad om en tegen diens wil tot predikant in dit stadje, en Sybrants kwam, terwijl de kerkeraad en gemeente hem niet begeerden.

Dientengevolge ging het Gereformeerde volk elders in de dorpen in den omtrek kerken, en toen de classis het voor deze „doleerenden” opnam, weigerde Sybrants zich te onderwerpen. Hij wilde van geen kerkelijke, maar alleen van de politieke regeering weten, en deze laatste was hem gunstig gezind.

Hierdoor ontstonden allerlei troebelen, die in 1589 door Maurits, welke in de buurt was, aanvankelijk werden bijgelegd. Sybrants beloofde zich te onderwerpen, maar al spoedig ging hij in zijn prediking weer tegen de Confessie in en verkondigde de dwaalleer van den vrijen wil des menschen.

Op de synode van Edam 1592 werd een aanklacht tegen hem ingediend; op last van de synode bezochten Petrus Plancius en Johan Bogaert de kerk van Medemblik, maar hun arbeid bleef vruchteloos, en Sybrants werd voortdurend beschermd door de overheid. Dit duurde tot 1597, toen van de kansels in den omtrek, met name te Enkhuizen afgelezen werd, dat de Noord-Hollandsche synode den Medemblikschen dienaar Taconius als predikant bij de Gereformeerde kerk had afgezet.

Deze krasse maatregelen hebben geholpen.

Sybrants boog het hoofd, en op een vergadering te Alkmaar onderschreef hij de Confessie en den Catechismus door overlegging van een particuliere belijdenis.

Wel waren de Gereformeerden hiermee niet tevreden, maar de Staten wilden van geen afzetting weten, en dwongen de kerken Sybrants op deze belijdenis, waarin hij de hoofdzaken van de kerkleer als overeenkomstig Gods Woord erkende, aan te nemen. Onder protest van Plancius is zulks geschied, en Taco Sybrants is tot zijn dood toe in 1613 predikant gebleven in de kerk van Medemblik.

Hij is met Coolhaas, Herberts, Wiggerts e.a. een der voorloopers van Arminias en een der wegbereiders van het Remonstrantisme.

< >