Een eigenaardige godsdienstige vereeniging in Zuid-Rusland. De Stundisten vormden een secte, die veel aanhangers telde.
Deze secte begon zich te openbaren sinds 1863 onder de boeren in de Krim en Ukrain, en het gouvernement Kiew tot St. Petersburg toe (thans Leningrad).
Sedert 1825 waren de Piëtisten uit Würtemberg, die zich in Zuid-Rusland gevestigd hadden, gewoon, om behalve de gewone godsdienstoefeningen, ook nog geregeld biduren te houden (stunden). Ze werden daarom Stundisten genoemd.
Twee boeren-daglooners te Odessa n.m. Onitschenko en Ratuschkny volgden dat voorbeeld en hielden ook zulke bidstonden, waarin men den Bijbel las, elkander zocht te stichten en tezamen bad.
Hen volgde later Balaban uit het gouvernement Kiew. Weldra was het getal der Stundisten zeer groot.
De Stundisten waren eenvoudige en gemoedelijke menschen, die niet zoozeer vroegen naar een zuivere leer, maar die den nadruk vooral legden op het leven. Ze wilden leven naar het voorbeeld van Jezus Christus.
Om diens wil te kennen was het noodig den Bijbel te onderzoeken.
De orthodoxe kerk beschouwden zij als in strijd met de Heilige Schrift.
Priesters erkenden zij niet. Vereering van heiligen en aanbidding van beelden was hun een gruwel.
Van de sacramenten onthielden zij zich. Zij wilden vroeger wel voor den czaar bidden, maar zij wilden niet dienen in het leger. (Hoe dat tegenwoordig onder het Sovjetisme is, weten wij niet.) Zij waren in alles matig.
Daarenboven waren ze strikt eerlijk. Zij hielpen gaarne ongelukkigen en, wanneer zij geld leenden, vroegen zij nooit rente.
Wanneer zij beleedigd werden, droegen zij het ongelijk, en, wanneer zij gescholden worden, scholden zij nooit weder, maar zij baden naar des Heilands bevel, voor allen, die hun geweld aandeden. De Grieksch-orthodoxe kerk vreesde de Stundisten en het oude wapen der vervolging werd door de regeering voor den dag gehaald.
In 1867 werd o.a. Ratuschkny gevangen gezet.
Het bezoeken der vergaderingen werd verboden.
In 1871 werd Baladan veroordeeld tot een jaar gevangenisstraf en verlies van burgerlijke rechten.
In 1873 ving men te Odessa een proces aan tegen Ratuschkny, dat 5 jaar geduurd heeft en dat geëindigd is met vrijspraak. De invloed der Stundisten werd steeds grooter.
Telkens sloten zich meerderen bij hen aan. Zoo ontstond in Orenburg een gemeente van Stundisten onder een Nestoriaan Jacob Dilakoff.
Er kwamen ook vele Baptisten uit Duitschland tot de secte. Het Baptisme werd door de regeering geduld.
Van daar dat vele Stundisten zich georganiseerd hebben als Baptistische gemeente. Ratuschkny werd in 1871 gedoopt, en hem werd toen toegestaan, dat hij de kerk mocht verlaten.Toen de invloed der Stundisten wies, begon de kerk, inplaats dat zij tot haarzelve inkeerde en zich herzag, te overwegen, wat haar te doen stond. In 1884 werd een concilie van bisschoppen gehouden te Kiev. In 1891 besloot men door te tasten. Toen begon een ontzettende vervolging, die Europa met afschuw vervulde. Honderden Stundisten werden gevangen genomen, gefolterd of verbannen naar Siberië, maar zelfs in hun ballingschap zwegen ze van hun geloof niet en predikten het Evangelie aan allerlei medeballingen. De kinderen der Stundisten werden in Russische kloosters gestopt.
In 1891 werd het aantal Stundisten geschat op 2 millioen. H. Dalton, Die russische Kirche, 1892.
