Christelijke encyclopedie

F.W. Grosheide (1926)

Gepubliceerd op 29-12-2019

Strijdwagen

betekenis & definitie

In onze vertaling komt dit woord niet voor. Wel het woord wagen, dat dan in vele plaatsen toch een strijdwagen is.

Van ijzeren wagens wordt een paar maal melding gemaakt (Joz. 17 : 16, 18; Richt. 1:19; 4 : 3,13). De Leidsche vertaling heeft in Joz. 17 : 16, 18 dan ook door strijdwagen vertaald.

Het woord door wagen vertaald wordt ook gebruikt voor een ruiterschare (Jes. 21 : 7 en 9); wat te begrijpen is omdat het woord wagen de segolaat is van het werkwoord: ergens opzitten, rijden. In Gen. 50 : 9 worden wagenen en ruiteren in eenen adem genoemd, maar dan als collectivum; zoo ook in Richt. 5 : 28, waar toch de wagen van Sisera eenzelfde wagen is als de ijzeren wagen van Richt. 4 : 13.

Alleen in Hoogl. 1 : 9 komt het meervoud wagenen voor. Staat er dan ook in Ex. 14 : 9 alleen dat Farao omkwam met de paarden, wagens en ruiteren dan zijn daarmede strijdwagens bedoeld (vgl.

Leidsche vertaling Ex. 14 : 7). Zoo is er dan ook sprake van wagensteden waarin de strijdwagens stonden (2 Kron. 1 : 14; 8 : 6; 9 : 25).

In 2 Sam. 8: 4 is sprake van wagenpaarden, en in 2 Sam. 10 : 18 van zevenhonderd wagenstrijders, die door David werden gedood. Zoo worden dan ook paarden en wagenen in eenen adem genoemd (Ez. 39: 20).

Zoo wordt ook de wagenmenner genoemd (1 Kon. 22 : 34; 2 Kron. 18:33).

De strijdwagens der oude volken bestonden uit een van voren gesloten, van achteren open bak, die rustte op de as, waardoor de twee raderen verbonden werden.

Bij den oud-Egyptischen strijdwagen zat de beweegbare dissel vast aan deze as. Het rad was door den regel samengesteld uit zes vellingstukken.

Zoo kon het rad desnoods gemakkelijk worden gerepareerd. Door den regel was zulk een deel van de veiling door een spaak met de naaf verbonden.

Men had ook wagens met meer spaken. Aan de rondafgewerkte einden van de as zaten draaibare naven.

Door de einden was een gat geboord om daarvoor lensen te steken, waardoor het rad niet van den wagen kon rollen. De as van het rad was recht en vierhoekig.

Daaraan was de disselboom verbonden, die in schuinsche richting naar boven liep. Vierwielige wagens gebruikte men schier uitsluitend voor godsdienstige doeleinden.

Bij de Perzen, Grieken en Romeinen had men ook vierwielige vrachtwagens.

Het lijk van Alexander de Groote werd van Babel naar Alexandrië vervoerd op zulk een wagen door zestig muilezels getrokken.

De Perzen gebruikten strijdwagens met zwaarden aan de spaken. Dergelijke en andere strijdwagens werden niet door de Romeinen gebruikt.

In den Romeinschen tijd gebruikten alleen onbeschaafde volkeren als de Galliërs, Belgen en Britten strijdwagens. Velerlei andere wagensoorten waren bij de Romeinen in gebruik.

Ook kende men het gebruik van de rem. Reeds uit den overouden Griekschen tijd verstond men de kunst het hout door een bewerking in heet water buigzaam te maken om zoo veilingen te vormen (Homerus, Ilias, IV 486).

In den strijd stonden op den strijdwagen twee mannen, de strijder en de wagenmenner; soms nog een derde, die met zijn schild den strijder dekte. Als in Ex. 14 : 7 staat dat de zeshonderd uitgelezen wagens alle met keurlingen (hoofdlieden) waren bemand, dan worden daarmede bedoeld voorvechters of hoplieden op den strijdwagen.

< >