Christelijke encyclopedie

F.W. Grosheide (1926)

Gepubliceerd op 29-12-2019

Strafbare feiten

betekenis & definitie

Dit is de algemeene naam, waarmede onze strafwet het door de wet strafbaar gestelde handelen of nalaten aanduidt. Geen handeling (of nalaten) is strafbaar, wanneer zij niet uitdrukkelijk door de wet als zoodanig is gestempeld.

Van een „strafbaar” feit kan worden gesproken, indien aanwezig is een handeling, die valt onder een bepaalde wettelijke omschrijving, onrechtmatig (een soldaat in den oorlog doodt niet onrechtmatig, al is „dooden” een wettelijk omschreven handeling) en aan laakbare schuld van den dader te wijten is, terwijl voorts vereischt is een bepaalde strafbedreiging tegen deze handeling en vervulling van de bijkomende voorwaarden van strafwaardigheid. De aanwezigheid dezer beslissende elementen wordt vastgesteld door beschouwing van het gepleegde feit in het licht der wettelijke bepalingen.Onze strafwet onderscheidt de strafbare feiten in misdrijven en overtredingen. De Fransche Code Pénal, die in ons land gegolden heeft tot 1886, kende een drieledige onderscheiding tusschen „misdaden, wanbedrijven en overtredingen” naar de zwaarte der bedreigde straf (de z.g.n. trichotomie). Een algemeenen maatstaf voor de tweeledige onderscheiding geeft de wet niet; zij duidt zelf de verschillende feiten aan als misdrijf of als overtreding. Behoudens het verschil in de zwaarte der bedreigde straffen, heeft de onderscheiding meerdere rechtsgevolgen. Zoo is bijv. alleen poging tot misdrijf strafbaar, medeplichtigheid bij overtredingen niet strafbaar en loopen de verjaringstermijnen voor beide groepen uiteen.

Vele pogingen zijn aangewend om een fundamenteel criterium te vinden ter onderscheiding van de strafbare feiten, waarmede dan de zwaarte der bedreigde straffen zou moeten overeenstemmen.

Zoo hebben Christelijke strafrechtstheoretici de onderscheiding opgesteld tusschen „misdrijven”, die inbreuk maken op de Gerechtigheid Gods en Zijne wet, en „overtredingen”, welke alleen ingaan tegen de door de overheid gestelde publieke orde. Ook met dezen waardevollen maatstaf blijft het echter zeer moeilijk, om in de practijk een scherpe grens te trekken.

< >