Christelijke encyclopedie

F.W. Grosheide (1926)

Gepubliceerd op 29-12-2019

Sjibbóleth

betekenis & definitie

Dit woord komt onvertaald slechts éénmaal voor in de Schrift. Toen de Gileadieten de veren van den Jordaan bezetten om den Efraïmieten den overtocht te beletten, vroegen zij aan de Efraïmieten als deze of gene aan de veren kwam en overgezet wilde worden: zijt gij een Efraïmiet? Antwoordde deze: neen, dan zeiden zij tot hem: zeg dan eenssjibbóleth — en als hij dan zeide sibbóleth, zonder den sjim, een der voorlaatste letters van het Hebreeuwsche alfabeth, goed uit te spreken, en daarvan een sin maakte, dan werd hij om het leven gebracht (Richt. 12 : 6).

Oorspronkelijk werd voor deze beide letters van het alfabeth één letter gebruikt; uit het dialect kwamen zij later beide in het alfabeth. Nu is dit woord alleen op deze plaats onvertaald gelaten; de vertaling zou dus de beteekenis van dit doen der Gileadieten niet hebben kunnen doen verstaan.

Nu weten wij dat zij dit woord den Efraïmieten lieten uitspreken omdat het als een eigenaardigheid van hen bekend scheen te zijn de sin niet te kunnen uitspreken. Bij iedere taal heeft men daarvan wel parallelle gevallen.

Zelfs naar de overlevering bij de Friezen een parallelle geschiedenis uit hun strijd met de Hollanders onder Groote Pier. Een sjibbóleth is dus nu door den invloed van de lezing der Schrift een herkenningswoord, een wachtwoord, een parool geworden.

Een bizondere uitspraak waardoor wordt verraden niet tot deze of gene groep enz. te behooren. De spraak maakt dan openbaar.Vertaald komt dit woord eenige malen in de Schrift voor en wel in de beteekenis van korenaar (Job 24 : 24; Gen. 41 : 5 v.v.; Jes. 17 : 5) en in Zach. 4 : 12 in den zin van de twee takjes der olijfboomen.

Maar hetzelfde woord komt ook voor in de beteekenis van stroom, vloed (Ps. 69 : 3, 16; Jes. 27:12). Het ligt voor de hand dat de slimme Gileadieten hier aan de veren van den stroom, van de rivier den Jordaan, hun dit woord stroom even lieten zeggen. Zij vroegen immers om overgezet te worden.

< >