Men kan zich op iedere plaats op aarde een vlak denken, dat gaat door de hemelpolen en het zenith van de plaats. Men noemt dit vlak het meridiaanvlak der plaats.
De groote cirkel, volgens welken dit vlak den hemelbol snijdt, is de meridiaan. Deze lijn staat loodrecht op den horizon en op den evenaar.
Uit de tijden, waarop bepaalde sterren den meridiaan passeeren, d. i. culmineeren, leidt men op de sterrenwachten de correctie van de standaardklok af.De cirkel, volgens welken het meridiaanvlak de aarde snijdt, is de geografische meridiaan van een plaats. De hoek tusschen den meridiaan van een plaats en een aangenomen nulmeridiaan wordt geografische lengte genoemd. Als nulmeridiaan gebruikt men tegenwoordig algemeen den meridiaan van Greenwich.