Geboren 21 Februari 1801 in Londen. Hij studeerde in Oxford, werd hoogleeraar en tegelijk predikant aan de kerk van St.
Mary te Oxford. Hij werd in 1833 de ziel van de Oxforder beweging.
Met zijn vrienden (o.a. R.
H. Froude) begon hij tractaten uit te geven (Tracts for the time).
In deze tractaten werd het liberalisme bestreden en werd propaganda gemaakt voor de hoog-kerkelijke partij. Het grootste gedeelte der geestelijken ontving deze tractaten met instemming, omdat de apostolische successie der bisschoppen er zoo krachtig in verdedigd werd.
Ze ademden echter een tamelijk Roomschen geest. De laagkerkelijke partij begon al na de verschijning van het derde tractaat er tegen te waarschuwen.
Newman antwoordde, dat de Engelsche kerk den middenweg had ingeslagen tusschen de Reformatie en Rome.
Toen Newman in het 90e tractaat de 39 artikelen in Roomschen geest verklaarde, wekte dit zooveel ergernis, dat de bisschop van Oxford de verdere uitgave verbood.
Newman trok zich terug en werd dorpskapelaan in een plaats bij Oxford (Littlemore). In 1845 ging hij in stilte over tot de Roomsch-Catholieke kerk.
Enkele vrienden volgden zijn voorbeeld. In 1846 ging hij naar Rome en werd daar priester.
Nu stichtte hij, uit Rome teruggekeerd, een Oratorium in de nabijheid van Birmingham. Hij organiseerde een R.
K. universiteit in Dublin en stichtte een klooster Edgbaston. In dat klooster richtte hij een school op voor convertieten.
Kingsley beschuldigde hem van gebrek aan oprechtheid. Daarop verscheen een rechtvaardiging van zijn persoon en zaak in 1864 (Apologia pro vita sua).
In 1870 verklaarde hij zich tegen het leerstuk der onfeilbaarheid van den paus, maar hij legde het hoofd in den schoot.
Leo XIII benoemde hem tot kardinaal in 1879.
Hij stierf 11 Augustus 1890. Newman was een schrijver en dichter.
Van hem is het dramatisch gedicht Dream of Gerontius en zijn hymne Lead Kindly Light. Zijn liederen zijn bijeengezameld in de Lyra apostolica.
Newman heeft ontzettend veel bijgedragen tot de herleving van de Roomsch-Catholieke kerk in Engeland.
