(Jochanan ben Sakkai). Leerling van Hillel, lid van het sanhedrin, ten tijde van de belegering van Jeruzalem door Vespasianus.
Een vreedzaam man, die de Joden aanspoorde zich aan de Romeinen te onderwerpen. Toen de Zeloten dat niet wilden, is hij eindelijk uit de stad gegaan naar het vijandelijk kamp, waar hij Vespasianus, evenals Josefus, de keizerskroon moet hebben voorspeld.
Vespasianus moet ook hem uit dankbaarheid voor de profetie een wensch hebben toegestaan, maar de bescheiden Joodsche geleerde verzocht slechts om de vrijheid, zich ergens als Joodsch leeraar te mogen vestigen om een school te vormen. Dat verzoek werd toegestaan maar kon tijdens den oorlog niet worden uitgevoerd.
Nauwelijks waren stad en tempel gevallen of hij vertrok naar Jabneh (ten Zuiden van Joppe of Jaffa) waar zich leerlingen om hem verzamelden, die hij in de kennis der wet onderwees.Aan de Joodsche school sloot zich het geestelijk gerecht (Beth-din) aan. Deze instelling bedoelde, den Joodschen kalender te handhaven, de tijden voor nieuwe maan, jaarfeesten en sabbaten vast te stellen. Dus voortzetting van het sanhedrin, maar zonder dat het uit 70 leden moest bestaan en ook miste het Beth-din de omvangrijke bevoegdheid van het sanhedrin. Maar de school en het Beth-din moeten zoo in aanzien gestegen zijn, dat later beweerd werd: „Jochanan ben Zakkai heeft het sanhedrin van Jeruzalem naar Jabneh verplaatst”. De Joodsche traditie was toen reeds zoo rijk ontwikkeld, dat een groote geleerdheid noodig was om haar te omvatten en aan de voortzetting en uitbreiding mede te kunnen werken. In den Talmud komen misjna’s voor van Johanan ben Zakkai d. w. z. uitspraken, die verordeningen inhouden.
De misjna is een litterarisch product van Joodsche geleerden. Zij is de ontwikkeling der wet door Schriftgeleerden. Dus door bepaalde uitspraken en voorschriften, die alle mondeling bewaard werden. De Schriftonderzoekers zooals Johanan ben Zakkai en andere geleerden, worden, tot aan den tijd der schriftelijke opteekening, met den gezamenlijken naam van Tanaieten aangeduid.
