Geboren in 1834, werd in 1865 benoemd tot hoogleeraar in de zoölogie te Jena, waar hij in het jaar 1919 is gestorven. Hij sloot zich bij het evolutionisme van Darwin aan, paste de ontwikkelingstheorie toe op de verschijnselen die zich in de organische en anorganische wereld voordoen en leerde dat de mensch van de apen afstamt en dat het levend organisme langs physikalisch-chemischen weg uit de anorganische materie is ontstaan.
Vooral in zijn veel gelezen boek Die Welträtsel heeft hij getracht zijn evolutietheorieën op populaire wijze aan den man te brengen. Merkwaardig is, dat Haeckel in dit boek voortdurend uitgaat van destelling, die hij bewijzen wil en zich dus schuldig maakt aan een petitio principii.
Zijn mechanistische wereldverklaring gaat samen met materialisme: er is maar één substantie, nl. de materie, en alle psychische verschijnselen zijn werkingen van de materie. De ziel is stof en kracht.
In het geloof aan dit materialistisch monisme stelt hij zich vijandig tegenover de grondwaarheden van het Christendom. Het dogma van het bestaan Gods en van de onsterfelijkheid der menschelijke ziel is door hem op felle wijze aangevallen, vooral in zijn kwaliteit van leider van den Monistenbond.Van Roomsche zijde en door mannen van den Kepplerbond is Haeckel op doeltreffende wijze bestreden.
